Pomieszczenia budynku dawnego kolegium jezuickiego, w którym dzisiaj mieści się Urząd Miasta Poznania, kryją wiele bezcennych zabytków. Jednym z nich są barokowe freski na suficie sali, gdzie zwykle obradują miejscy radni. W środę, 24 listopada podpisano umowę na wykonanie prac konserwatorskich i restauratorskich przy tych unikatowych, XVIII wiecznych malowidłach.
– Freski odkryliśmy w 2018 roku. Pokrywają one niemal całą powierzchnię sufitu Sali Sesyjnej. Podczas prowadzonych wtedy prac odsłoniliśmy ok. 20 proc. dekoracji i poddaliśmy je konserwacji zachowawczej – tłumaczy Joanna Bielawska-Pałczyńska, Miejska Konserwator Zabytków. – Teraz przed wykonawcą stoi zadanie odsłonięcia fresków na całości sklepienia oraz ich pełna konserwacja, obejmująca także kompleksową rekonstrukcję sztukaterii roślinnej i figuralnej – dodaje.
Jak podkreśla Bielawska-Pałczyńska, freski są wyjątkowo cennym i unikatowym przykładem pierwotnego, niemal całkowicie nieznanego wcześniej, barokowego wystroju budynku.
– Zdobienia powstały w latach 30. XVIII wieku, kiedy ukończono budowę kolegium jezuickiego. Pomieszczenie służyło dawniej jako refektarz, czyli klasztorna jadalnia. Prawdopodobnie malowidła zamalowano niedługo po likwidacji zakonu w 1773 roku. Wtedy też budynek przeznaczono na cele świeckie – zaznacza Miejska Konserwator Zabytków.
Najkorzystniejszą ofertę w przetargu przedstawiła Firma Konserwatorska Piotr Białko Zabytki Malarstwa, Rzeźby, Architektury z Krakowa, która na realizację zadania będzie miała 18 miesięcy. Koszt inwestycji to blisko 1,9 mln zł.
Z uwagi na zbliżające się prace konserwatorskie, transmisje z obrad Rady Miasta Poznania zostały przeniesione do Sali Białej. Tak jak do tej pory, sesje odbywają się online. Stacjonarnie obecni są jedynie m.in. przewodniczący rady, obsługa techniczna oraz pracownicy Biura Rady Miasta.
Co przedstawiają odsłonięte w 2018 r. freski?
Nad oknami możemy zobaczyć popiersia świętych jezuickich, umieszczonych w dekoracyjnym obramieniu. Malowidła są podpisane u dołu. Widzimy na nich Franciszka Borgiasza, Franciszka Ksawerego, Alojzego Gonzaga oraz prawdopodobnie Ignacego Loyolę.
Na wschodniej i zachodniej ścianie odsłonięto dwa portrety kardynałów w medalionach. W centrum widoczny jest natomiast mężczyzna w białej szacie niosący półmisek oraz dziecko nalewające wino do dwóch kielichów. W tle znajduje się stół nakryty obrusem. Scena przedstawia prawdopodobnie gody w Kanie Galilejskiej.
Trzy lata temu odsłonięto też ślady po skutych sztukateriach na błękitnym tle. Nadal czytelna jest ich bogata ornamentyka roślinna, oplatająca niewielkie tondo (obraz lub płaskorzeźba w kształcie koła) z popiersiem Marii.
Szatan w urzędzie
Umowa na wykonanie prac konserwatorskich i restauratorskich przy malowidłach w Sali Sesyjnej to nie jedyne działania zmierzające do odkrywania i zachowania barokowych dekoracji dzisiejszej siedziby urzędu miasta. W 2017 roku przeprowadzono prace konserwatorskie w dawnej jadalni rektora kolegium (położonej obok sali, w której dzisiaj obradują miejscy radni). Odsłonięto wtedy na sklepieniu malowidło “Kuszenie Chrystusa”, którego autorstwo przypisywane jest poznańskiemu franciszkaninowi, Adamowi Swachowi.
Inne przykłady XVIII-wiecznej dekoracji kolegium to odkryty w 1997 r. i poddany konserwacji polichromowany strop na drugim piętrze w skrzydle południowo-zachodnim, a także odkryte w 2007 r. okno, eksponowane na półpiętrze głównej klatki schodowej.
anka