Zamek planuje i zaprasza – z dużym znakiem zapytania. aktualizacja

Pandemia koronawirusa wywołuje ogromną niepewność oraz zmusza do zadawania pytań o rolę i praktyki publicznej instytucji kultury wobec tego i kolejnych, możliwych kryzysów. Planując działalność Zamku na 2021 rok, jego zespół miał świadomość, że może on podlegać zmianom w zależności od sytuacji epidemicznej. Plany te mogą wziąć w łeb już na dniach, jeżeli rząd zdecyduje się na dalsze restrykcje.

Mimo to – a raczej właśnie dlatego – będzie się starał w tegorocznym programie szczególnie wyraźnie akcentować najbardziej istotne dla współczesnego świata zagadnienia.

Jednym z ważniejszych wątków, których dotyczyć będą kolejne Zamkowe wydarzenia, są skutki i przyczyny kryzysów – tego związanego z pandemią i kolejnych, które nas czekają oraz możliwe scenariusze przyszłości. W planowanych programach: edukacyjnych, literackim, filmowym będą poruszone problemy dotyczące wpływu obecnej sytuacji na życie społeczne oraz kwestie związane z katastrofą klimatyczną.

Twórcy chcą także przyjrzeć się uważnie sposobom komunikacji (szukanie nowych narracji, mowa nienawiści, słowa w działaniu). Będą też kłaść szczególny nacisk na projekty i programy edukacyjne, widząc w ich realizacji szczególnie ważną rolę dla publicznej instytucji kultury.

A oto, jakie najważniejsze projekty zespół Zamku zaplanował na ten rok:

 

Wystawa „Dizajn. Wybór poznański” / 14.05.-12.09.2021

Wystawa „Kongijczyków portret własny. Malarstwo kongijskiej 1960–1990” / październik–grudzień

10. Festiwal Poznań Poetów / 25-29.05.2021
11. Festiwal Ethno Port Poznań / 11-13.06.2021
    25. Międzynarodowy Festiwal Filmów Dokumentalnych OFF CINEMA / 19-24.10.2021 Teatr powszechny

 

SZTUKI WIZUALNE

W 2021 roku Zamek planuje 3 większe wystawy w Sali Wystaw oraz 10 mniejszych prezentacji w Holu Wielkim Zamku. W Galerii Fotografii pf planowanych jest 6 wystaw.

„W imię Boga jedynego” – instalacja Andrzeja Okińczyca

6.03.−2.04.2021

 Czy dzieło artysty może nam powiedzieć o absurdalności fundamentalizmu i przemocy więcej niż mówią na ten temat środki masowego przekazu? Co zrobić, żeby nie strywializować przesłania o niezgodzie na przemoc, nie epatować okrucieństwem i głupotą fundamentalistów? Jak pogłębiać kulturę empatii i ikonografię cierpienia, a przy tym nie zapominać o estetycznej stronie dzieła sztuki?

Odpowiedź na te pytania, którą daje Andrzej Okińczyc, jest zapewne jedną z wielu możliwych. Okińczyc dzieli się z nami refleksją o ludobójstwie zmaterializowaną w stworzonej przez niego instalacji „W imię Boga jedynego”. Reakcja artysty na zło nie jest prostą pacyfistyczną agitacją. Nie jest, bo Okińczyc nie lekceważy formy wizualnej i dyscypliny przekazu symbolicznego. Komentuję jego twórczość od ćwierć wieku, więc mogę stwierdzić, że troszczy się o formę wizualną zawsze tak samo i niezależnie od wagi tematu, który podejmuje. A dlaczego forma jest ważna? Odpowiem pytaniem na pytanie: a dlaczego logika jest ważna? Bo „Logika jest moralnością myśli i języka” (Jan Łukasiewicz). Moim zdaniem forma wizualna jest moralnością sztuki. Posiadanie wyczucia formy jest najtrudniejszym do spełnienia wymaganiem sztuki wobec artystów.

Możemy się chyba zgodzić, że doświadczamy nadmiaru obrazów i słów, które są puste, a zarazem odczuwamy brak obrazów i słów podanych w oryginalnej, przeżytej i przemyślanej formie, wypełnionych sensem, poruszających uczuciowo, interesujących intelektualnie i przede wszystkim mobilizujących do życia. Takich dzieł i słów, które wyrażają nie tylko przerażenie ogromem przemocy i cierpienia we współczesnym świecie, ale są również protestem przeciw złu. Okińczyc należy do twórców, posiadających umiejętność osobistego konfrontowania się z ludzkim cierpieniem i umiejących dać cierpieniu artystyczny wyraz – pisze o pracy Andrzeja Okińczyca profesor Janusz Marciniak.

 „Dizajn. Wybór poznański”

14.05.-12.09.2021
kuratorka: prof. Czesława Freilich

Poznań od XIX wieku jest ważnym ośrodkiem przemysłowym. Również współcześnie Poznański Okręg Przemysłowy zalicza się do jednych z najprężniejszych w kraju. Na kształt wytworów przemysłu – obok inżynierów, technologów, handlowców – pracują dizajnerzy.

Przeglądowa wystawa ma prezentować obraz kultury materialnej z perspektywy twórców poznańskich. Przy okazji przekrojowych pokazów zapomina się o wkładzie tego środowiska w kulturę naszego kraju.

Kto oprócz specjalistów kojarzy z Poznaniem meblościankę Bogusławy i Czesława Kowalskich z lat 60. czy współcześnie wznawiane eksperymenty meblarskie z lat 50. Rajmunda Hałasy lub doświadczenia postmodernistyczne z lat 90. Aleksandra Kuczmy? Nie zawsze opinia publiczna wie, że meble stawiające polski przemysł na poziomie światowym to wytwory twórców średniego pokolenia takich jak: Tomasz Augustyniak, Piotr Kuchciński czy młodszych – Joanny Leciejewskiej, Bartłomieja Pawlaka, Łukasza Stawarskiego.

To przykład projektantów, którzy mają swoje korzenie w tym środowisku poprzez ukończone studia i pracę na rzecz nie tylko Poznania. Obok wyrobów przemysłowych wystawa pokaże kilka projektów powstałych dla konkretnych miejsc w Poznaniu, które wpisały się w historię polskiego dizajnu tak jak na przykład meble Romana Machowiaka dla Centrum Kultury ZAMEK, Jana Węcławskiego dla Hotelu Merkury czy klasztoru Dominikanów. Wystawa ta będzie również próbą odpowiedzi na pytanie, czy można wyodrębnić poznańską lokalność? Czy charakteryzuje ją odrębność, czy wręcz przeciwnie zaciera się w nurcie ogólnopolskim i wpisuje się w tendencje ogólnoświatowe?

„Kongijczyków portret własny. Malarstwo kongijskiej 1960–1990”

październik–grudzień

Kurator: prof. Bogumił Jewsiewicki (Uniwersytet Laval, Quèbec, Kanada)

Współpraca: Royal Museum for Central Africa w Tervuren (Belgia), Wydział Historii Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu

Jednym z aspektów postulatu o równości wszystkich ludzi jest postrzeganie innych ich własnymi oczami. Spuścizna przeszłości, spojrzenie zniekształcone stereotypami, przesądami i ignorancją, często uwarunkowane politycznie, nie ma racji bytu, gdy stajemy z innymi twarzą w twarz. Wymagając od nich szacunku, ten sam szacunek jesteśmy im winni.

Przywołując w tytule wystawę „Polaków portret własny”, zrealizowaną w Muzeum Narodowym w Krakowie z 1978 roku, chcemy zaprosić do spojrzenia na Kongijczyków ich własnymi oczami. Blisko 90 obrazów kongijskich malarzy z kolekcji Royal Museum for Central Africa w Tervuren (Belgia), które składają się na ekspozycję, malowanych było na ich własny użytek z przeznaczeniem do prywatnych domów.

Wydadzą się one zapewne mało „egzotyczne”, ale przecież duże miasta i ich mieszkańcy prowadzą współcześnie na całym świecie podobne życie. Zarazem portrety własne Kongijczyków, otwierają oryginalny kulturowo świat, przesycony kolorami, głosami nieustających rozmów i pełen muzyki. Ta ostatnia cecha, leżąca u podstaw globalnego zjawiska, jakim jest „world music”, jest zapewne dla polskiego widza najlepszą okazją, by spojrzeć na Kongijczyków (i na innych Afrykańczyków) ich własnymi oczami.

Dlaczego Kongo i malarstwo z tej części Afryki? W ostatnim półwieczu krytyka spojrzenia europejskiego na Afrykańczyków rozgrywa się w dużym stopniu wokół książki „Jądro ciemności” Josepha Conrada (Józefa Korzeniowskiego) – arcydzieła literatury anglojęzycznej. Książka ta, której treść oparta jest na doświadczeniach krótkiego i nieudanego pobytu autora w dzisiejszym Kongo, stała się w ostatnich dziesięcioleciach przykładem europejskiego, kolonialnego postrzegania Afrykańczyków.

Pierwszą przyczyną tego faktu jest literacki geniusz Conrada. Nawet zarzucający mu rasizm pisarze afrykańscy, podkreślają wpływ jego dzieła na ich twórczość.

Drugą – paradoks człowieka i pisarza bardzo krytycznego wobec wszelkiego imperializmu, ofiary carskiej kolonizacji Polski i brytyjskiej pogardy dla ludzi „nie tam” urodzonych. Conrad był w Kongo zaledwie parę miesięcy, nie znał żadnego lokalnego języka, nie był przygotowany do nawigacji na rzece. Nie mógł więc nie zdawać sobie sprawy, że bez wiedzy i pracy miejscowej ludności jego statek na zawsze pozostałby na mieliźnie.

A jednak w opowiadaniu przedstawił świat kolonizatora, w którym ludność lokalna pełni rolę statystów, jest częścią dekoracji. Oczywiście Conrad pisał dla białych czytelników, przekonanych wówczas o własnej wyższości i misji cywilizacyjnej. Czuł się jednym z nich, mimo osobistych doświadczeń carskiej kolonizacji Polski. Geniusz literacki Conrada nie ochronił go od kulturowej krótkowzroczności.

W codziennych spotkaniach z innymi każdy z nas może znaleźć się w pozycji Conrada. Patrzymy na drugiego człowieka oczami przysłoniętymi okularami odziedziczonymi z przeszłości, pożyczonymi od kogoś innego. Wymagamy jednak, i słusznie, żeby na nas patrzono poprzez „Polaków portret własny”. Nie znaczy to jednak, że jest to portret jedyny i zawsze słuszny. Aczkolwiek uznanie tego portretu jest niezbędne do tego, abyśmy czuli się szanowani przez innych i współdziałali z nimi na równej stopie. Nasze spojrzenie na innych musi więc również brać pod uwagę ich własny portret.

Program Galerii Fotografii pf
styczeń–grudzień

 W 2021 roku w Galerii Fotografii pf realizowany będzie program odnoszący się do związków pomiędzy sztuką i nauką. Planujemy zorganizować 6 wystaw prezentujących relacje pomiędzy fotografią a biologią, astronomią i antropologią.

Fotografia, służąc zarówno rejestracji różnorodnych zjawisk, określonego stanu świata, jak i poszerzaniu naszego pola wiedzy, pozwala eksplorować światy dla nas „niewidzialne” i jako główne medium współczesnych artystów stała się łącznikiem pomiędzy działaniami badawczymi i artystycznymi. Te światy – w kontekście współczesnych wydarzeń – pojawiają się w centrum zainteresowania.

Dzięki fotografii możemy je poznawać i za jej pomocą stawiać pytania o kondycję naszego „ja”, o rolę i miejsce człowieka we współczesnym, niezwykle dynamicznie przeobrażającym się świecie. Poprzez projekty artystyczne oraz fotografie o charakterze naukowo-badawczym będziemy chcieli spojrzeć w głąb złożonych relacji pomiędzy człowiekiem a światem natury. Wnikniemy zarówno w mikro- jak i makrokosmos, aby uważniej przyjrzeć się sobie samym
i wielowymiarowości otaczającej nas rzeczywistości.

W ramach programu zrealizowana została wystawa Justyny Olszewskiej pt. „Gwiezdny pył”, kolejna z zaplanowanych wystaw otwarta zostanie 12.03.2021 r. – będzie to wystawa Pawła Bogumiła pt. „inHUMAN”.

W okresie wakacyjnym (lipiec–sierpień)  odbędzie się wydarzenie realizowane wspólnie z Katedrą Fotografii Uniwersytetu Artystycznego – BOOKI. STUDYING PHOTOBOOKS. Jest to międzynarodowy przegląd książek fotograficznych, prezentujący najnowsze publikacje autorskie studentów
i absolwentów europejskich uczelni artystycznych, kształcących w zakresie fotografii.

FILM

Film w ZAMKU to przede wszystkim codzienna działalność Kina Pałacowego należącego do Sieci Kin Studyjnych i Europa Cinemas. To pokazy repertuarowe oraz wydarzenia specjalne, w tym festiwale i przeglądy. Istotną częścią działalności kina są programy edukacyjne.

25. Międzynarodowy Festiwal Filmów Dokumentalnych OFF CINEMA
19-24.10.2021

Międzynarodowy Festiwal Filmów Dokumentalnych OFF CINEMA jest festiwalem konkursowym, który prezentuje filmy dokumentalne z całego świata. Jury złożone z wybitnych twórców kina, krytyków filmowych i animatorów kultury przyznaje najlepszym dokumentom nagrody − Złoty, Srebrny i Brązowy Zamek w kategoriach krótkiego (do 30 min) i długiego metrażu (powyżej 30 min).

Zamek promuje i prezentuje interesujące wydarzenia z szerokiego kręgu polskiej i światowej kinematografii współczesnej i klasycznej, nie tylko dokumentalnej. Konkursowi towarzyszą liczne cykle tematyczne, pokazy specjalne, spotkania z twórcami, wystawy o tematyce filmowej, koncerty filmowo-muzyczne, warsztaty filmowe, wykłady i panele dyskusyjne. Festiwal wspiera rozwój kina dokumentalnego na trzech płaszczyznach: prezentacji, edukacji i refleksji.

OFF CINEMA to przede wszystkim spotkanie widza z twórcą, możliwość rozmowy i wymiany myśli. Przyznany zostanie również Platynowy Zamek − nagroda za całokształt twórczości dla wybitnego twórcy kina dokumentalnego. W 2021 roku otrzyma ją Jacek Bławut.

Inne Festiwale:

• Short Waves Festival
  14-20.06.2021
  Spotkanie z krótkim metrażem we wszystkich jego odmianach gatunkowych, estetycznych i tematycznych. Najbardziej treściwy festiwal krótkiego kina.
• LGBT Film Festival
  kwiecień 2021
  LGBT Film Festival to jedno z ważniejszych wydarzeń na kulturalnej mapie Polski. Odbywa się co roku i jest największym świętem kina LGBT (Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender) w kraju.
• Międzynarodowy Festiwal Filmów Animowanych ANIMATOR
  9-15.07.2021
• Międzynarodowy Festiwal Młodego Widza ALE KINO!
  grudzień 2021

 Planowane przeglądy:

• Cinema Italia Oggi
  maj 2021
  Pokazy nowego kina włoskiego. Współpraca z włoskimi instytutami kultury
  w Warszawie i Krakowie.
• Nowe Horyzonty tournée

Lipiec 2021

Pokaz filmów z największego w Polsce, wrocławskiego festiwalu filmowego.

• Dzień Kina Polskiego

11 listopada

 Nasze wyróżniki:

• DKF Zamek
  Dyskusyjny Klub Filmowy został reaktywowany z myślą, by nasi widzowie mogli się wspólnie spotykać i rozmawiać o filmach. W środowe wieczory Zamek zaprasza na krótką prelekcję, film i dyskusję po nim. Seanse układane są w cykle tematyczne, a wyświetlane tytuły będą poruszały wybrane zagadnienie na różnorodne sposoby, by prowokować do wymiany zdań i pokazać bogactwo kinematografii. Prezentowane będa kinowe klasyki, filmy uważane za kultowe, a także nowości.
• Klub Krótkiego Kina
  W ramach cyklu zobaczymy najlepsze krótkie filmy w całym bogactwie ich różnorodności. Na ekranie będą gościły fabuły, animacje, dokumenty oraz filmy eksperymentalne, zrealizowane zarówno przez obiecujących debiutantów, jak
  i uznane postaci ze świata filmu. Program obejmuje pokazy produkcji nagrodzonych na festiwalach, pokazy tematyczne i spotkania. Partnerem cyklu jest Fundacja Ad Arte.

Inne cykle
W programie Zamek planuje liczne cykle filmowe, m.in. niedzielne Poranki dla Dzieci, Kino wokół Fotografii, Klasyka Kina od Warner Bros., spektakle z londyńskiego Teatru Narodowego NT Live oraz opery z nowojorskiej Metropolitan Opera. Ważną częścią edukacyjnego programu Kina będą wykłady akademickie organizowane wspólnie z Instytutem Filmu, Mediów i Sztuk Audiowizualnych UAM oraz edukacyjny program dla dzieci i młodzieży „KinoSzkoła”.

LITERATURA

Festiwal Poznań Poetów
25-29.05.2021

10. jubileuszowa edycja festiwalu, który organizowany jest co dwa lata od 2003 roku. Poznań Poetów, którego kuratorem jest prof. Piotr Śliwiński (UAM), to jedno z najważniejszych i największych tego typu wydarzeń naukowo-literackich w Polsce. Festiwal charakteryzuje się dużym rozmachem.

Jest gościnny (wobec różnych poetyk, światopoglądów, środowisk) i wielojęzyczny, prowadzi systematyczną akcję edukacyjną wśród młodzieży, zaprasza miasto, wciąga media, wszelkimi sposobami, dążąc do poszerzenia kręgu czytelników.

Poznań Poetów stwarza unikatowe forum dla spotkania i integracji środowiska literackiego. Jego podstawowym celem jest atrakcyjna i kompleksowa prezentacja najważniejszych zjawisk we współczesnej poezji. Zależy nam na pogłębieniu zainteresowania poezją; poszukiwaniu nowych nazwisk i zjawisk poetyckich oraz pomoc w zaistnieniu młodym poetom, aktywizowanie czytelników (szczególnie uczniów i studentów), promowaniu wydawnictw atrakcyjnych pod względem edytorskim; podtrzymywaniu więzi między światem literackim i akademickim (z festiwalem współpracują wykładowcy, koła naukowe oraz studenci, dla których ZAMEK staje się nowatorskim miejscem praktyk).

Poznań Poetów daję też szansę młodym krytykom na publikację swoich tekstów w gazecie festiwalowej i w internecie (blog ZamekCzyta.pl).

Poznańska Nagroda Literacka
28.05.2021

Nagroda w obu kategoriach – im. Adama Mickiewicza za całokształt dorobku literackiego oraz stypendium im. Stanisława Barańczaka dla twórców, którzy nie ukończyli 35. roku życia, zostanie przyznana po raz siódmy.

Książki literackie oraz te z zakresu szeroko rozumianej humanistyki,
w postaci tradycyjnej lub elektronicznej, należy nadsyłać do 15 lutego 2021 roku do końca kwietnia br. Kapituła, której pracom przewodniczy prof. Piotr Śliwiński ogłosi nazwisko laureata nagrody im. Adama Mickiewicza oraz nazwiska twórców nominowanych do nagrody im. Stanisława Barańczaka
28 maja 2021 roku – podczas uroczystej gali.

Zamek Czyta
styczeń–grudzień 2021

Seria spotkań – zamkowe premiery książek wartych lektury i prowokujących do dyskusji, zawsze kompetentnie moderowanych. W cyklu Zamek prezentuje autorów z różnych pokoleń (od debiutantów po uznanych pisarzy) oraz różne gatunki: od powieści i opowiadań, przez krytyczne szkice o sztuce, na eseju popularnonaukowym kończąc.

Spotkania organizowane są we współpracy z najważniejszymi oficynami wydawniczymi. W 2021 roku zaplanowano 20 spotkań. W sposób szczególny będą skupiać się na rozmowie o przyczynach i skutkach kryzysów, poszukiwaniu nowych sposobów opowieści oraz komunikacji (mowa nienawiści, słowa w działaniu).

Spojrzenie na Wschód
styczeń–grudzień 2021

Cykl spotkań literackich organizowany przez CK ZAMEK oraz Instytut Wschodni Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W jego ramach zapraszamy autorów (z Polski i zza granicy) nowych i ważnych książek (powieści, reportaży, esejów), którzy opisują świat leżący za naszą wschodnią granicą.

Są to zarówno książki poruszające tematykę polityczną, dotykające spraw strategicznych, jak i opowieści o kulturze oraz fabuły. Książki te nie tylko promujemy, ale przede wszystkim omawiamy krytycznie i analitycznie, by ten bliski, lecz wciąż mało znany region stał się bardziej zrozumiały dla nas wszystkich.

Jest to o tyle ważne, że za naszą wschodnią granicą ważą się obecnie również nasze losy, dlatego zrozumienie zachodzących tam procesów ma dla nas ogromne znaczenie. Zwłaszcza że Ukraińcy są już nie tylko liczną, ale również bardzo widoczną częścią polskiego społeczeństwa.

W 2021 roku zaplanowano 6 spotkań.
Seryjni Poeci
styczeń–grudzień 2021

Cykl organizowany wspólnie z Wojewódzką Biblioteką Publiczną i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu od 2008 roku. Prezentuje tomiki publikowane przez to jedno z najbardziej prestiżowych wydawnictw poetyckich w Polsce, spotkania prowadzi najczęściej prof. Piotr Śliwiński. W 2021 roku zaplanowano 7 spotkań.

Zamkowy Klub Książki
styczeń–grudzień 2021

Zamkowy Klub Książki funkcjonuje od kwietnia 2019 roku. To grupa osób, które spotykają się raz w miesiącu, aby dyskutować o wybranej książce. Uczestnicy czytają nowości i klasykę literatury, powieści, opowiadania i reportaże; wracamy do ulubionych pisarzy, poznajemy nowych autorów.

Często wybory dyskutowanych lektur powiązane są z programem literackim CK ZAMEK. Każdy z uczestników wnosi zupełnie odmienne doświadczenie, sposób lektury i punkt widzenia. Spotkania Klubu Książki to możliwość poszerzania sposobów doświadczania literatury, szansa na podzielenie się wrażeniami i przemyśleniami oraz okazja do skonfrontowanie własnych odczytań z interpretacjami innych osób.
W 2021 roku zaplanowano 10 spotkań.

Ukraiński Klub Książki

W październiku 2019 roku uruchomiona została ukraińska edycja Klubu Książki (spotkania w soboty co dwa miesiące), przeznaczoną dla mieszkających w Poznaniu Ukraińców i studentów uczących się języka ukraińskiego. Tematami rozmów są zarówno twórczość pisarzy ukraińskich, jak i książki polskich autorów tłumaczone na ten język. Prowadzącym spotkania jest wykładowca UAM dr Ryszard Kupidura, współorganizator znanego poznańskiego festiwalu Ukraińska Wiosna. W 2021 roku zaplanowano 5 wydarzeń.

MUZYKA

 W ramach różnorodnego programu muzycznego każdego roku realizujemy około 80. koncertów polskich i zagranicznych artystów. Na festiwalu Ethno Port Poznań będzie można odkrywać muzykę świata, a autorskie cykle JazZamek i Moja Muzyka skupią się na poszukiwaniu nowych brzmień na styku gatunków, nie unikając ryzyka związanego z nowatorskim i awangardowym eksperymentem.

Zamek będzie gościć znanych wykonawców, promujących nowe albumy oraz udostępniać profesjonalną salę koncertową debiutującym zespołom. Wśród tych pierwszych znajdą się artyści, komentujący zmiany zachodzące w naszym życiu społecznym tacy jak: Natalia Przybysz, Maria Peszek czy Taco Hemingway.

Kontynuowana będzie także współpraca z poznańskimi instytucjami, organizacjami pozarządowymi i agencjami przy produkcji koncertów oraz najważniejszych poznańskich festiwali muzycznych, takich jak: Era Jazzu, Spring Break, Jazz Ring, Ukraińska Wiosna czy Poznańska Wiosna Muzyczna.

JazZamek

 Zainicjowany we wrześniu w 2016 roku cykl koncertów prezentuje jazz w najróżniejszych jego odsłonach, przybliżając widzom najnowsze dokonania zarówno polskich, jak i zagranicznych muzyków. Zapraszani wykonawcy swobodnie i ze znakomitymi efektami przekraczają granice między jazzem, muzyką klasyczną, etniczną i współczesną. Tak będzie i w 2021 roku, kiedy to w starannie skonstruowanym programie JazZamku będzie można usłyszeć najbardziej kreatywnych artystów, zarówno tych o już ugruntowanej pozycji na rynku muzycznym, jak i obiecujących debiutantów, w tym laureatów najważniejszych konkursów dla muzyków jazzowych. Wśród wykonawców znajdą się:

• Dominik Wania,
• Atom String Quartet,
• Trio Jazzowe Marcina Maseckiego,
• RGG Trio,
• Izabella Effenberg & Yumi Ito,
• Anton Mangold & Jochenem Pfisterem,
• James Holden & Wacław Zimpel,
• Mikołaj Trzaska & Rabih Beanih & Balazs Pandi,
• Piotr Wojtasik Sekstet.

Gramy u Siebie

 Od 2013 roku za sprawą cyklu koncertów Gramy u Siebie Zamek promuje lokalną scenę muzyczną. W ramach programu realizowanego w Sali Wielkiej CK ZAMEK zaprezentowało się już kilkadziesiąt grup. W 2021 roku planujemy kontynuację konkursowej formuły projektu. Podczas trzech wieczorów swój potencjał zaprezentują zespoły, które zgłosiły chęć udziału w wydarzeniu.

Siedmioosobowe, złożone z osób związane na co dzień z branżą muzyczną i medialną, jury wybierze zwycięzców, którzy zagrają podczas jesiennego finału konkursu. Główną nagrodą od kilku lat jest udział laureata Gramy
u Siebie w koncercie organizowanym 11 listopada w ramach Imienin Ulicy Św. Marcin, gromadzącym przed siedzibą CK ZAMEK wielotysięczną publiczność.

Moja Muzyka

 Autorski cykl koncertów przygotowanych przez Teresę Nowak prezentuje młodych, niezależnych artystów próbujących odkrywać nowe zjawiska i oryginalne sposoby ukazywania tego, co w muzyce już było. Wykonawcy, często sięgając do historii awangardy XX wieku, przełamują granice pomiędzy gatunkami, starając się oderwać od akademickiej sztuczności, nie stroniąc od eksperymentu i improwizacji. Charakterystyczną cechą cyklu jest przemyślane umiejscowienie poszczególnych wydarzeń w z pozoru nie-koncertowych przestrzeniach zamkowych sal i korytarzy.

 Festiwal Ethno Port

11-13.06.2021

 Z powodu pandemii COVID-19 odwołano w 2020 roku niemal wszystkie wiosenne i letnie wydarzenia muzyczne. Zapewne także z tego powodu ethnoportowa publiczność, przyzwyczajona do wysokiej jakości koncertów i niepowtarzalnej atmosfery festiwalu, ze szczególnym zainteresowaniem oczekiwać będzie jego 14 odsłony. Organizatorzy imprezy staną zatem przed istotnym wyzwaniem podołania oczekiwaniom, tęskniących za muzyką świata, widzów.

Wśród zaproszonych artystów w czerwcu 2021 pojawią się między innymi Ci, na których obecność organizatorzy liczyli w minionym roku w tym roku:

• AMINE & HAMZA (Tunezja) – bracia grający na tradycyjnych, dalekowschodnich instrumentach oud (lutnia arabska) i kanun (turecki rodzaj cytry). Ich wirtuozowskie umiejętności w połączeniu z silną ekspresją i dynamiką pozwoliły wykształcić własny, niepowtarzalny styl, bazujący na zasadach muzyki orientalnej: maqamie i improwizacji. Efektem jest piękna i oryginalna wielokulturowa muzyczna mozaika złożona z elementów pochodzących z różnych zakątków świata.
• LES FILLES DE ILLIGHADAD (Niger) – to pochodzące z Illighadad, odludnej gminy w środkowym Nigrze, artystki. Nomadyczną kulturę, w której wyrastały, charakteryzuje muzyka tende, mająca swoją żeńską i męską odmianę. Forma muzyczna zdominowana przez kobiety to pieśni będące zarówno modlitwą za przodków, jak i opowieścią o miłości i codziennym życiu.
• MAIJA KAUHANEN (Finlandia) – wokalistka, kompozytorka i multiinstrumentalistka, mistrzyni instrumentu kantele – symbolu Finlandii. Prócz gry na kantele artystka używa instrumentów perkusyjnych i elektronicznych oraz śpiewa, tworząc jednoosobowy muzyczny spektakl.
• MAYA YOUSSEF (Syria) – syryjska wirtuozka gry na qanun, podchodząca do gry na tym instrumencie w sposób niepowtarzalny i innowacyjny. Jest absolwentką High Institute of Music and Dramatic Arts w Damaszku (specjalność gra na qanun) oraz Uniwersytetu Damasceńskiego (literatura angielska).
• NDIMA (Kongo Brazaville) – to zespół, który tworzą przedstawiciele Pigmejów Aka, reprezentujący prastarą kulturę mieszkańców lasów deszczowych. Muzycy wykorzystują tradycyjne instrumenty. Śpiewają o sprawach istotnych w życiu każdego człowieka – o miłości, samotności, porzuceniu, a także o codziennym życiu – polowaniach, zakładaniu obozowisk i śmierci. Różnorodność muzyki, polifonicznego śpiewu i ekspresyjnych tańców, które wykonują, jest inspirowana rytmem tropikalnej puszczy, a także naturalnym sposobem przeżywania wydarzeń ważnych dla wspólnoty.
• THE SERO (Korea) – stypendyści i laureaci Grand Prix czwartej edycji konkursu Cheongchun Yeoljeon Chulsapyo przeznaczonego dla młodych wykonawców koreańskiej muzyki tradycyjnej gugak. Tworzą współczesne własne kompozycje, w których wykorzystują przekazywane od pokoleń techniki śpiewu, akompaniując sobie na tradycyjnych instrumentach perkusyjnych oraz strunowych, takich jak ajaeng i gayageum – cytr
  z tysiącletnim rodowodem używanych powszechnie w muzyce koreańskiej.

Oprócz wymienionych artystów organizatorzy zabiegają o udział w festiwalu wykonawców z Bułgarii, Grecji, Iranu, Mali i Stanów Zjednoczonych. Wśród wykonawców nie zabraknie jak zawsze przedstawicieli polskiej sceny folkowej, a konsekwentnie utrzymywany interdyscyplinarny charakter Ethno Portu, będącego wydarzeniem odnoszącym się do świata idei, zaowocuje zestawem warsztatów, wykładów i dyskusji poświęconych nowej, popandemicznej rzeczywistości.

TEATR 

 Będzie to szósty rok realizacji programu „Teatr powszechny”, którego celem jest ukazanie zjawisk obecnych na styku teatru społecznego i terapii osób zagrożonych społecznym wykluczeniem z uwagi na stan zdrowia lub społeczny status. Podstawowym zagadnieniem, jakiego organizatorzy próbują dotknąć, konsekwentnie realizując program, jest uniwersalność procesu twórczego związanego z aktywnością teatralną oraz przenikanie się zjawisk z obszarów sztuki performatywnej, psychodramy i terapii.

Długofalowość naszego działania w unikalny sposób pozwala na pokonywanie kolejnych etapów na drodze przełamywania barier – ograniczających zarówno uczestników, jak i odbiorców proponowanych wydarzeń.

Trzy grupy pracujące regularnie nad kolejnymi spektaklami są najistotniejszym ogniwem projektu.
W ich aktywności najpełniej realizuje się pozytywne oddziaływanie procesu twórczego, polegające na poszerzaniu repertuaru zachowań, docieraniu do treści pozaświadomych, poprawie samooceny oraz nauce wyrażania przez uczestników nieuporządkowanych uczuć i myśli. Wchodzenie w sceniczne role, bezpieczne dzięki obowiązującej w teatrze konwencji, staje się laboratorium radzenia sobie z codzienną, często nieprzyjazną, rzeczywistością.

W 2021 roku każda z trzech grup przygotuje po raz kolejny premierę, a także zaprezentuje spektakle wyprodukowane w poprzednich sezonach. Powracając do zagranej wcześniej roli, aktorzy „Teatru powszechnego” poszukują przede wszystkim szczerości artystycznego przekazu, wyrażanego poprzez powtarzalną, zdyscyplinowaną spontaniczność i próbują odkryć to, co ukryte zostało za krępującymi ich barierami.

Ważnym impulsem do autorefleksji, przemyśleń i dalszych poszukiwań jest obserwacja dorobku zespołów, które od wielu lat zajmują się obecnością osób z niepełnosprawnościami w sztuce. Spektakle gościnne zagranicznych kolektywów teatralnych, są dowodem na to, jak spektakularne efekty osiągnąć można dzięki konsekwentnej, długofalowej pracy z osobami spychanymi na peryferia życia społecznego.

W 2021 roku CK ZAMEK zaprosi:

• COMPAÑIA DANZA MOBILE (Hiszpania) oraz YUGSAMAS MOVEMENT COLLECTIVEC (Austria) ze wspólnie przygotowanym spektaklem „Where is Down?”, którego twórcy próbują odpowiedzieć na pytania: co sprawia, że oceniamy innych na podstawie ich wyglądu? Czego szukamy, kiedy patrzymy na kogoś, bądź go poznajemy? Dlaczego trudno nam przyjąć
  i zaakceptować to, co nieznane i obce?
• CANDOCO DANCE COMPANY (Wielka Brytania) ze spektaklami: „Face In” i „Hot Mess”, czyli zespół będący ikoną współczesnego brytyjskiego teatru i jedną z najbardziej znanych inkluzywnych grup tanecznych na świecie. Kolektyw składa się z tancerek i tancerzy zarówno pełnosprawnych, jak i z niepełnosprawnością ruchową lub manualną.
• AKIM’s THEATER GROUP (Izrael) ze spektaklem „Celofan”, w którym aktorzy z niepełnosprawnościami mówią, śpiewają, tańczą swoje własne historie związane z tym, jak są traktowani na co dzień przez społeczeństwo.

Zdając sobie sprawę z tego, jak ważna jest edukacja odbiorców wydarzeń teatralnych, w 2021 roku, w ramach projektu przeprowadzony będzie, skierowany do licealistów i studentów, cykl warsztatów prowadzonych przez reżyserów, opiekujących się na co dzień zamkowymi grupami „Teatru powszechnego”.

LABORATORIUM –
PROGRAM i MIEJSCE REALIZACJI PROJEKTÓW
MŁODYCH ARTYSTÓW I EDUKATORÓW

 Współpraca z młodymi, zaczynającymi swoją drogę twórczą artystami i edukatorami z Poznania i okolic jest od kilku lat jednym z ważnych obszarów działalności Centrum Kultury ZAMEK.
Po konserwacji Zachodniego Skrzydła Zamku w dawnych przestrzeniach galerii powstała nowa przestrzeń, która pozwoli realizować program Laboratorium poszerzający tę współpracę i otwierający się na kolejne nowe środowiska. Szczególny nacisk w realizacji programu Laboratorium zostanie położony na młodych lokalnych artystów i edukatorów. To, poza stałym miejscem, odróżni go od Programu Rezydencji Artystycznych otwartego na projekty poza lokalne, także międzynarodowe.

Laboratorium będzie programem i miejscem otwartym na twórczy eksperyment, oferującym warunki do realizacji prac artystom oraz działań edukacyjnych, animacyjnych edukatorom i animatorom.
To miejsce, gdzie możliwa będzie obserwacja procesu twórczego i konfrontacji z odbiorcą m.in. poprzez wpisanie tych działań w program edukacyjny instytucji i realizację pokazów „work in progress”. Program Laboratorium nastawiony będzie na realizację konkretnych działań z koniecznym udziałem publiczności, będących swoistym laboratorium kultury i edukacji kulturowej, w tym społecznej.

 PROGRAM REZYDENCJI ARTYSTYCZNYCH

W tym roku w ramach Programu Rezydencji Artystycznych będą kontynuowane dwa projekty z Programu Rezydenci w Rezydencji 2020, których realizacja została zakłócona przez pandemię koronawirusa. Jest to projekt „Pióro” Piotra Armianovskiego, reżysera z Ukrainy oraz rezydencja „Muij Utech”, mieszkającej we Francji niemieckiej artystki sztuk wizualnych Nadii Lichtig.

Sfinalizowany zostanie także kilkuletni projekt Izabelli Gustowskiej, którego efektem była obszerna wystawa „Bezwzględne Cechy Podobieństwa” oraz realizacja filmu pełnometrażowego o tym samym tytule.

W połowie roku odbędzie się zatem premiera filmu, który artystka przygotowuje w ramach swojej rezydencji w ZAMKU od 2018 roku.

REZYDENCJE KONCEPCYJNE – 2021

Przeprowadzone będą także trzy projekty wyłonione w drodze ogłoszonego w lipcu 2020 roku konkursu, którego zasady były w tym roku wyjątkowe ze względu na ograniczenia pandemiczne. Organizatorzy zaprosili do współpracy artystki i artystów mieszkających w Polsce oraz chcących skupić się na pracy koncepcyjnej. Projekty miały odnosić się do obecnej sytuacji ekologicznej czy politycznej. Nasz konkurs miał założenie wsparcia artystów w niepewnych czasach. Do współpracy wybrano Sylwię Górak, Martę Madejską oraz Romualda Krężla.

/ Akustyczna dusza

Sylwia Górak

 W swoim projekcie „Akustyczna dusza” Sylwia Górak, malarka i śpiewaczka o czterech oktawach, poświęci się miesięcznym badaniom akustyki i pogłosu niezwykle interesujących akustycznie wnętrz Zamku Cesarskiego. Wykona w nich performance dźwiękowy, który zarejestruje w formie filmu, odtworzy także swój performance wokalny oparty na echolokacji i czterech oktawach o treści ekologiczno-politycznej „ARIA W MASCE – CAN’T BREATHE”.

Sylwia Górak ukończyła Akademię Sztuk Pięknych w Poznaniu na Wydziale Malarstwa, Grafiki i Rzeźby w 2001 roku, uzyskując dyplom z rysunku i performance w pracowni prof. Jarosława Kozłowskiego. W 1998 szkoliła glos w „Laboratorium Głosu” w Autorskiej Szkole Wokalnej prof. Olgi Szwajgier w Krakowie. Sylwia to artystka wszechstronna, która może poszczycić się czterooktawową skalą głosu.

Artystka zajmuje się malarstwem, rysunkiem, performance, fotografią oraz działaniami wokal/wideo/dźwięk. Brała udział w licznych wystawach w USA, Londynie, Szwajcarii, Niemczech, Japonii. Jest jedną z laureatek Biennale Sztuki Młodych „Rybie Oko 5”. W 2001 roku uczestniczyła w koncercie „The Paderewski Festival Singers” w nowojorskiej Carnegie Hall, śpiewając sopranem. Sylwia jest wielokrotną stypendystką, m.in. ProHelvetia (Szwajcaria) 2006, CECArtsLink (San Francisco USA) 2008, Landeshauptstadt Kulturamt (Dusseldorf) 2010, gdzie zrealizowała projekt największego zegara słonecznego na świecie. W 2020 otrzymała stypendium Fundacji Grażyny Kulczyk w Muzeum Susch, gdzie zrealizowała 3 performansy i prace wideo-art.

/ [TRANS] FORMACJA. Pisarskie warsztaty wrażliwości na zmianę

Marta Madejska

W swoim projekcie Marta Madejska natomiast zamiast projektu opartego na samotnej pracy koncepcyjnej zaproponowała intensywne, grupowe warsztaty pisarskie, mające na celu wspólny namysł nad transformacjami, których doświadczamy obecnie oraz urefleksyjnienie tych, które są już biograficznie za nami. Uczestnicy i uczestniczki w czasie wspólnej pracy twórczej mają dostać narzędzia, które pozwolą im nie tylko na szlifowanie warsztatu pisarskiego, ale także na sformułowanie dla siebie samej/siebie samego nawyku pisania jako narzędzia autoterapeutycznego, wspierającego radzenie sobie z doświadczeniem zmian.

Marta Madejska z wykształcenia jest kulturoznawczynią, z zawodu kwerendzistka i asystentką muzealną, z pasji pisarka i dziennikarka. Autorka książki reportażowej „Aleja Włókniarek”. Laureatka Nagrody Literackiej Złoty Exlibris i nagrody „Punkt dla Łodzi”, stypendystka programu Wyszehradzkich Rezydencji Literackich na rok 2020. Od 2010 roku związana ze Stowarzyszeniem Topografie, w którym zajmuje się głównie projektami dotyczącymi historii mówionej. W latach 2017–2019 była zastępczynią redaktorki naczelnej Łódzkiej Gazety Społecznej „Miasto Ł”. Stale współpracuje z Centrum Muzeologicznym – Muzeum Sztuki w Łodzi.

/ Zobaczyć klimat/Zobaczyć zmiany klimatu

Romuald Krężel

Projekt „Zobaczyć (zmiany) klimat(u)” będzie kontynuacją projektu badawczego „To See Climate”, którego realizację Romuald Krężel rozpoczął w Akademie Schloss Solitude w Stuttgarcie. Projekt został przerwany i nieukończony z powodu wybuchu pandemii COVID-19. Jest próbą zmapowania możliwych sposobów zobaczenia klimatu i jego zmian w kontekście sztuk performatywnych.

Główną inspiracją autora jest teoria hiperobiektów Timothego Mortona (patrz: Timothy Morton „Hyperobjects. Philosophy and ecology after the end of the world”). Hiperobiekty (takie jak np. globalne ocieplenie lub zmiany klimatu) jako masywnie rozprzestrzenione w czasie i przestrzeni zjawiska-obiekty wymykają się ludzkim możliwościom poznawczym. Nie możemy ich zobaczyć, dotknąć, zmierzyć, usłyszeć, powąchać etc.

Pozostaje nam tylko śledzić ich niebezpośrednie przejawy, tropić ich ślady, natrafiać na ich odpryski, odczuwać ich wpływ. Krężel podejmuje się próby wyśledzenia i zbadania, w jaki sposób te przejawy, ślady, odpryski zmieniającego się klimatu możemy dostrzec w performującym ciele, w afektywnych działaniach, w kreowanych na żywo, przed oczami widza obrazach.

 

Romuald Krężel pracuje w polu sztuk performatywnych. Ukończył studia na Wydziale Aktorskim w Szkole Filmowej w Łodzi oraz w Instytucie Teatrologii Stosowanej w Giessen (Niemcy) na Wydziale Choreografii i Performansu. Jego działalność artystyczna, sytuująca się na przecięciu współczesnego teatru, performansu, choreografii i sztuk wizualnych, porusza się wokół tematu pracy w sztuce, kwestionując pozycję współczesnych artystów w zachodnich społeczeństwach poprzez analizę warunków ich pracy. Bada również relację pomiędzy sztuką a zmianami klimatycznymi. Współpracował do tej pory z artystami takimi jak Monica Duncan, Weronika Szczawińska, Markus Öhrn, grupą Komuna//Warszawa.

Jego prace były prezentowane w wielu prestiżowych instytucjach i na licznych festiwalach sztuk performatywnych w Polsce i Europie, m.in.: HAU Hebbel am Ufer iPerforming ArtsFestival w Berlinie, Spielart w Monachium, Hellerau w Dreźnie, Kunstlerhaus Musounturm i Kunstvereinwe Frankfurcie, Festiwalu Malta w Poznaniu, Gdańskim Festiwalu Tańca, Konfrontacjach Teatralnych w Lublinie czy festiwalu Boska Komedia w Krakowie. W 2017 roku Romuald otrzymał stypendium artystyczne Nowego Teatru w Warszawie, a w 2018 stypendium Młoda Polska Narodowego Centrum Kultury. W 2020 został uhonorowany stypendium badawczym WimmelResearch-Fellowshipufundowanym przez Akademie Schloss Solitude w Stuttgarcie.

REZYDENCI W REZYDENCJI 2020

 / Pióro

Piotr Armianovski

Artysta postawił sobie pytanie: czy jest możliwe, by tak jak w „Alicji w Krainie czarów”, stać się małym jak ziarnko maku albo zamienić się w giganta obserwującego świat z sufitu? Jak daleko może nas zaprowadzić iluzja stworzona przez rzeczywistość wirtualną? I w jaki sposób może ona wiązać się
z konkretną rzeczywistością / przestrzenią / ciałem widzów? Badając i łącząc teatr fizyczny, nauki komputerowe i Virtual Reality, artysta tworzy instalację performatywną połączoną z filmem VR, opartym o postaci związane z historią Zamku, potraktowane jednak bardziej baśniowo.

Piotr Armianovski (urodzony w Doniecku w 1985) – jest performerem i reżyserem, mgr informatyki, współzałożycielem grupy Pic Pic. Studiował teatr i sztukę performance w Kijowie, Lwowie i Moskwie, u Mariny Abramovic oraz w „Szkole Performance” Janusza Bałdygi. Po wojnie w rodzinnym mieście skoncentrował się na filmach dokumentalnych. Jego prace otrzymały nagrody na Docudays UA, Open Night, Biennale of Young Art. Brał udział w IDFAcademy 2019 i delegacji Alternate Territories na Sheffield Doc / Fest ze swoim projektem immersyjnym z synestezji. Laureat stypendium Gaude Polonia 2019.

/ Muij Utek

Nadia Lichtig

W projekcie zatytułowanym „Muij Utek” podążam śladami swojej babki, która uciekła z obozu koncentracyjnego w Zamościu, by szlakiem przez Karpaty dotrzeć do Budapesztu. Rekonstruuję tę dramatyczną podróż poprzez grafikę, dźwięk, performans i wideo.

„Muij Utek” nawiązuje przede wszystkim do opowieści, którą usłyszałam od mojej babki. Staram się zinterpretować zapośredniczone jej głosem wewnętrzne obrazy i emocje związane z tą historią.
W swoiście przewrotny sposób są to ciepłe i serdeczne wspomnienia, niemniej ideą projektu jest kwestionować pamięć i badać, jakim zmianom ona podlega, analizować relacje między pamięcią i fikcją, oraz określić, jakie obrazy mogą powstać na podstawie wspomnień. W trakcie mojej rezydencji pragnę kontynuować pracę nad projektem i sfinalizować cykl, realizując wideo.

Nadia Lichtig jest artystką wizualną, pisarką i muzyczką. Urodziła się w Monachium w rodzinie o czesko-węgiersko-serbskochorwackich korzeniach, a obecnie mieszka i pracuje we francuskim Montpellier. Lichtig studiowała na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium (Ludwig-Maximilians-Universität München) oraz Wyższej Szkole Sztuk Pięknych w Paryżu (Ecole Supérieure des Beaux-Arts de Paris), którą ukończyła z wyróżnieniem w 2001 r. Od 2009 wykłada jako profesorka sztuk pięknych w ramach centrum Montpellier Contemporain – MoCo (moco.art).

Nadia Lichtig studiowała sztuki piękne i lingwistykę, dzięki czemu jest w stanie łączyć wiedzę i doświadczenie z obu dziedzin w swojej praktyce twórczej. Prace Lichtig stają się zatem przestrzenią, w której artystka stawia pytania o język, pamięć i traumę, bada obszary cielesności, z którymi wiążą nas uwarunkowania lingwistyczne. W jej wielopłaszczyznowych cyklach zebrane świadectwa jednostkowych doświadczeń zostają przeniesione w różnorodne media, aby ukazać, jak z opowieści powstają obrazy. Lichtig korzysta z szerokiego spektrum środków wyrazu, takich jak fotografia, malarstwo, performans i dźwięk, nie traktując ich jednak jako technik, które należy opanować do perfekcji – postrzega je natomiast jako źródło sposobności, by podać w wątpliwość naszą zdolność odczytywania teraźniejszości.

/ Bezwzględne Cechy Podobieństwa – film pełnometrażowy

Izabella Gustowska

Najnowszy film Izabelli Gustowskiej „Bezwzględne cechy podobieństwa” w naturalny sposób uzupełni dotychczasową twórczość artystki. Gustowska sięga tym razem po fabułę, traktując ją jednak w sposób innowacyjny, poprzez wykorzystanie mediów interaktywnych: mappingu i animacji, a także hybrydowego podejścia do gatunków i rodzajów zdjęć.

Ów innowacyjny film fabularny będzie realizowany na zasadach fabuły, z wykorzystaniem fabularyzowanych elementów dokumentalnych. Działanie na granicy gatunków i mieszanie form artystycznych są charakterystyczne dla artystki. Dla walorów artystycznych filmu będzie istotne umiejętne balansowanie między wizyjno-oniryczną opowieścią o kobiecie (i jej bliźniaczce) a warstwą dokumentalną, dotyczącą architektury (mosty
z różnych stron świata oraz Zamek Cesarski − mieszanka stylów: pruskiego, swoistego postmodernizmu, ale i rozpadu niektórych przestrzeni), a także autobiografią reżyserki. Ważna dla filmu jest także silnie odczuwalna, zaznaczona wizualnie, obecność sztuki.

W filmie cytowane będą prace różnych artystów, m.in. obiekty i fragment performance’u z papugą kakadu Rebeki Horn, instalacja z rowerem Andrzeja Pepłońskiego, w relacji do wypadku na moście Rocha, a także grafika Jana Tarasina – Dalmatyńczyk z 1990 roku, do której nawiązuje scena w windzie czy praca Ekaku Hakuina z XVI wieku.

Izabela Gustowska urodziła się w 1948 roku w Poznaniu, gdzie mieszka i pracuje. Znakomita polska artystka intermedialna, profesor Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu na Wydziale Komunikacji Multimedialnej w Katedrze Intermediów, gdzie prowadzi Pracownię Działań Filmowych
i Performatywnych. Prowadzi Pracownię Rysunku na kierunku grafika w poznańskim Collegium da Vinci. Klasyczka sztuki kobiet. Realizuje prace z zakresu różnych mediów: obiekty malarskie, grafikę, fotografię, instalacje wideo, wideoperformance, film. Jesienią 2020 roku artystka otworzyła obszerną wystawę intermedialną „Bezwzględne Cechy Podobieństwa”, na której pokazała fragmenty pierwszego pełnometrażowego filmu kinowego, nad którym pracuje.

EDUKACJA

EDUKACJA ARTYSTYCZNA
W tym roku Zamek kontynuować będzie funkcjonowanie 18. pracowni artystycznych, a także organizację cykli programowych i wydarzeń z zakresu edukacji artystycznej.

Zamkowe Lato dla Dzieci
To oferta przygotowana w okresie letnim dla dziecięcej widowni. W okresie lipiec – sierpień, od wtorku do piątku w przestrzeniach Zamku, zrealizowany zostanie szereg spektakli (w mniejszej i większej formie), warsztatów i spotkań, podczas których młody odbiorca zapozna się z premierowym repertuarem zawodowych teatrów z różnych miast Polski i nie tylko, a także ciekawymi technikami podczas warsztatów realizowanych przez artystów.

seZamkowy Teatr
To niedzielne spotkania z teatrem dla bardzo młodych widzów (2-5 lat). Po co przyprowadzać małe dzieci do teatru? Żeby zadawały pytania i poszukiwały odpowiedzi, żeby uczyły się samodzielnego myślenia i działania, żeby widziały lepiej, więcej i dalej. Na spotkaniach teatralnych, uczestnicy i organizatorzy będa  razem poszukiwali wspólnych przestrzeni, uczyli się odbierania i wyrażania emocji, myśleli i dziwili się, twórczo działali, a potem doświadczali.

W seZamkowym Teatrze będziemy pokazywali najpiękniejszy ze znanych nam światów, światy dziecięcej wyobraźni. W pierwszej odsłonie zaprezentują się grupy teatralne, które na co dzień pracują z dziećmi i tworzą spektakle dla najmłodszych widzów.

Strefa Zabawy

styczeń–grudzień 2021
Cykl 45-minutowych warsztatów dla dzieci w wieku 3-5 lat, odbywających się w sobotnie przedpołudnia oraz letnia odsłona cyklu w lipcu i sierpniu w dni powszednie. Zajęcia przybliżają maluchom różne dziedziny artystyczne, czasem je łącząc, czasem różnicując. Jednak forma zajęć pozostaje zawsze taka sama – zabawa, do której dzieci chętnie się włączają i z radością w niej uczestniczą.

 XXI Wiosna Młodych

marzec 2021
Prezentacja dokonań zamkowych pracowni i zespołów, a także współpracujących z nimi grup i środowisk młodych artystów.

Kino Wokół Fotografii
To cykl pokazów filmowych skierowany do miłośników fotografii. Projekt realizowany jest we współpracy Działu Edukacji Artystycznej i Działu Filmu CK ZAMEK. Został zaprojektowany jako przyjazny przewodnik po świecie współczesnego obrazu fotograficznego i jest zachętą do uważnego, krytycznego przyjrzenia się fotografii. Spotkania będą się odbywały cyklicznie co miesiąc w sezonie artystycznym od września do czerwca.

Spektakle Studia Teatralnego PRÓBY
styczeń−maj oraz wrzesień−grudzień 2021
Pokazy spektakli teatralnych, w tym autorskich oraz repertuarowych, granych i współtworzonych przez uczestników Studia Teatralnego PRÓBY, we współpracy z Poznańską Fundacją Artystyczną.
W ramach pracowni 29.05. odbędzie się Teatralna Noc Prób.

EDUKACJA MUZEALNA
Od wielu lat Centrum Kultury ZAMEK opracowuje programy edukacyjne towarzyszące wystawom sztuki. Są one okazją do podjęcia tematów dotyczących nie tylko zjawisk artystycznych, ale również społecznych, obyczajowych czy historycznych. Mając na uwadze oczekiwania i potrzeby odbiorców, programuje wydarzenia o różnym charakterze. Są to warsztaty, spotkania, wykłady, lekcje muzealne pomyślane o uczestnikach w różnym wieku i różnych kompetencjach kulturowych.

W 2021 roku działalność w tym obszarze skupi się wokół trzech prezentacji: Andrzeja Okińczyca „W imię Boga jedynego”, Dizajn. „Wybór poznański” (kuratorka prof. Czesława Freilich) oraz „Kongijczyków portret własny” (kurator prof. Bogumił Jewsiewicki).

Działania te będą miały na celu przybliżenie materii artystycznej, nakreślenie kontekstu ich występowania oraz ukazanie narzędzi do samodzielnego odbioru sztuki przez naszą publiczność. Ponadto wystawy stanowią znakomitą okazję do poszerzania kompetencji edukatorów i aktywizacji środowisk twórczych oraz naukowych. Dlatego podjęta została współpraca z twórcami
i animatorami oraz Uniwersytetem Adama Mickiewicza i Uniwersytetem Artystycznym w Poznaniu.

EDUKACJA HISTORYCZNA –
WOKÓŁ ZACHODNIEGO SKRZYDŁA ZAMKU PO KONSERWACJI

Po przeprowadzeniu prac konserwatorskich w zachodniej części Zamku, działania z zakresu edukacji historycznej wzbogacone zostały o nowe elementy. Pomagają one przede wszystkim odbiorcom indywidualnym w poznaniu i zrozumieniu niełatwej historii i architektury obiektu na tle europejskich zjawisk artystycznych i historycznych.

Obok tego zaplanuowano realizację szeregu działań programowych takich jak oprowadzania z przewodnikiem, spotkania i wykłady. Będą podjęte tematy związane z zagadnieniami konserwatorskimi. Organizatorzy pragną także poszerzać i promować wiedzę o obiekcie, który stanowi jedną z najważniejszych atrakcji naszego miasta i należy do najciekawszych zabytków epoki w Europie.

Realizację programu zaplanowano na cały rok cały rok, mając na uwadze zarówno indywidualnych uczestników, jak i grupy szkolne. Wydarzenia prowadzone będą przez pracowników ZAMKU oraz zaproszonych gości.

EDUKACJA KULTUROWA I PROJEKTY SPOŁECZNE

CENTRUM PRAKTYK EDUKACYJNYCH

Centrum Praktyk Edukacyjnych (CPE) to przedsięwzięcie edukacyjno-badawcze, które inicjuje rozmaite projekty z zakresu edukacji kulturowej i rozwoju publiczności, szkolenia poszerzające kompetencje animatorów/ek, nauczycieli/ek, kuratorów/ek, dofinansowuje autorskie projekty
z zakresu edukacji kulturowej (regranting), prowadzi stałą diagnozę i ewaluację sektora kultury w powiecie poznańskim i województwie wielkopolskim. Ponadto, zespół CPE zajmuje się tworzeniem kompleksowych konsultacji społecznych.

W 2021 zespół Centrum Praktyk Edukacyjnych (CPE) będzie kontynuował flagowe inicjatywy skupione wokół działań z zakresu rozwoju publiczności (audience development) oraz animacji społeczno-kulturowej.

Zamek OTWARTY

 „Zamek OTWARTY. Kultura dla seniorów zależnych” to program, który skupia się na popularyzowaniu aktywnych form uczestnictwa w kulturze i włączaniu do działań różnych grup osób dotychczas rzadziej biorących udział w instytucjonalnym życiu kulturalnym.

Od 2018 roku średnio dwa razy w miesiącu Zamek zaprasza mieszkańców Domu Opieki Społecznej Ugory w Poznaniu i seniorów mieszkających w naszym mieście i okolicy.

Starsi mieszkańcy uczestniczą w różnorodnych warsztatach (m.in. storytelling, rękodzielnictwo, sztuka współczesna, teatr), wykładach, zwiedzaniu czasowych wystaw i pokazach filmowych. Organizatorzy zapewniają im transport oraz pomoc – niezbędne by wzięcie udziału w programie było możliwe.

Seniorzy 65+, którzy ze względu na różnego rodzaju niepełnosprawności muszą korzystać z pomocy opiekunów/nieformalnych lub instytucjonalnych, stanowią jedną z najbardziej wykluczonych grup z życia społecznego.

Jak można było przeczytać w reportażu Ewy Wołkanowskiej-Kołodziej „Więźniowie czwartego piętra” opublikowanym w magazynie „Pismo” (nr 1, 2018), osoby te ze względu na szereg barier o charakterze architektonicznym, ekonomicznym i symbolicznym spychane są na margines społecznej uwagi.

Zamek OTWARTY. Zamek z dostawą do DOM-u.

W ramach realizowanego w 2020 roku Zamku OTWARTEGO zrealizowanych zostało kilkanaście wydarzeń odbywających się w miejscach pobytu seniorów zależnych, czyli w ich… domach. W jednym poznańskim Domu Pomocy Społecznej, mieszkaniach prywatnych oraz siedzibie jednego dziennego domu pomocy. Organizatorzy chcieliś w ten sposób umożliwić większej liczbie seniorów i seniorek zależnych skorzystanie z oferty kulturalnej i edukacyjnej przygotowanej przez CK ZAMEK. W 2021 roku planują kontynuacje oraz zintensyfikowanie domowych wizyt.
Obrazy Wrażliwe

„Obrazy Wrażliwe” to program społeczny i cykl filmowy prezentujący kino społeczne, poruszające lokalne i globalne problemy świata, w którym żyjemy.

W ramach spotkań z zaproszonymi gośćmi poruszane są tematy obywatelskiego zaangażowania, różnorodności kulturowej, ekologii i nierówności społecznych.

Padają pytania o dzisiejsze rozumienie wolności i odpowiedzialności za nas samych i wspólnoty, których częścią jesteśmy. Uczestnicy oglądają nagradzane na najlepszych festiwalach filmy z całego świata. Są to pokazy z audiodeskrypcją i napisami dla osób niesłyszących.

Każdy film poprzedza wprowadzenie tłumaczone na polski język migowy. Ten wyjątkowy cykl pokazów filmowych został doceniony przez kapitułę konkursu „Poznań dostępny – 2019”, która nagrodziła go pierwszym miejscem. W 2021 roku, oprócz pokazów stacjonarnych planujemy zorganizować „Wędrujące Obrazy Wrażliwe” w różnych miejscowościach wielkopolski.

Sztuka w ciemno. Cykl zdalnych warsztatów sensualnych

Inicjatywa polega na prowadzeniu zdalnej edukacji kulturowej. Nie są to zwykłe lekcje sztuki. Stanowią raczej zachętę do tego, by traktować prace artystyczne jako pretekst do refleksji nad różnymi zjawiskami, kategoriami i problemami społecznymi.

Nie trzeba znać się na sztuce, by jej doświadczać i by o niej rozmawiać. W idei „Sztuki w ciemno” nie chodzi zatem o naukę, ale o indywidualne sposoby rozumienia i interpretowania sztuki. Niezwykle istotne w całym przedsięwzięciu jest, by wyłączyć wzrok.

Może dla niektórych brzmi to obrazoburczo. Organizatorzy uważają jednak, że czasami użycie innych zmysłów niż zmysłu wzroku może w interesujący sposób ukazać rozmaite wątki poruszane przez artystów i artystki.

Nie chodzi o konkurowanie z wizualnością, a jedynie zastanowienie się, czy słuch, dotyk oraz węch i smak, przywoływane przez nas w ramach warsztatów, mogą być równie ważnymi elementami artystycznej narracji.

Zwracanie w „Sztuce w ciemno” uwagi na audialność pozwoli dotrzeć do rożnych grup osób. Tych zainteresowanych sztuką, innym jej odbiorem. Wśród uczestników będą również osoby z dysfunkcjami wzroku. Organizatorzy nie chcą, aby Wasze potrzeby i możliwości były pomijane przez instytucje kultury przenoszące się w czasie pandemii do wirtualnej rzeczywistości.

Ze słuchowisk powstałych w ramach projektu „Sztuka w ciemno” mogą także skorzystać wszystkie osoby dorosłe zainteresowane sztuką, które muszą ograniczyć kontakt osobisty z innymi ludźmi.

Bardzo Młoda Kultura: Wielkopolska!

Bardzo Młoda Kultura: Wielkopolska! stanowi kontynuację działań integrujących sektor kultury z sektorem oświaty sukcesywnie rozwijanych w zespole Centrum Praktyk Edukacyjnych od 2014 roku w ramach dwuletniego pilotażu programu, a od 2016 roku podczas pierwszej edycji programu. W drugiej edycji rozwijane będą wcześniej wypracowane narzędzia, metody i sieci współpracy, proponując dalsze pogłębione i intensywne działania z zakresu edukacji kulturowej. Organizatorzy kierują tę propozycję do przedstawicieli sektora oświaty i kultury.

Poza kontynuacją kluczowych projektów będą również rozwijane mniejsze inicjatywy takie jak „Nie widać – spotkania z kulturą” dla „esemitów”, kierowane do osób chorujących na stwardnienie rozsiane oraz „(nie)nowe publiczności” – cykl spotkań do udziału, w których zapraszamy wszystkie osoby pracujące w kulturze, poszukujące inspiracji (zaczerpniętych z badań społecznych i praktyki) do tego, by wykorzystywać instytucje kultury w pracy z różnorodnymi grupami publiczności.

Osoby g/Głuche, chorujące na chorobę Alzheimera, albo miejscy hipsterzy mogą w takim samym stopniu korzystać/używać muzea czy centra kultury, realizując swoje potrzeby. W ramach cyklu odbędą się rozmowy o sposobach badania (nowej?) publiczności oraz ciekawych przykładach jej włączania.

Erasmus +

Projekt „Edukacja kulturowa dla osób potrzebujących socjoterapeutycznego wsparcia” to międzynarodowe przedsięwzięcie realizowane w Polsce, Grecji, Hiszpanii, Holandii i Wielkiej Brytanii. Wyjściowym problemem w projekcie jest brak holistycznej metodologii krytycznej edukacji kulturowej zmierzającej do wypracowania realnej zmiany społecznej.

Celem jest wypracowanie innowacyjnej metodologii opartej o pracę holistyczną w edukacji osób dorosłych potrzebujących szczególnego wsparcia, łączącej narzędzia edukacji artystycznej, kulturowej, wsparcia psychologicznego i socjoterapeutycznego.

Chodzi o wypracownie nowych modeli współpracy pomiędzy edukatorami kulturowymi, artystycznymi, instytucjami socjoterapeutycznymi, edukatorami osób wykluczonych społecznie w więzieniach, szpitalach, z osobami bezdomnymi oraz z seniorami przebywającymi w dziennych domach opieki społecznej.

Uczestnikami działań projektowych będą w pierwszym rzędzie edukatorzy kulturowi, terapeuci i pracownicy socjalni, na co dzień współpracujący z organizacjami zaangażowanymi w projekt, którzy będą odbiorcami szkoleń metodycznych realizowanych w projekcie. Projekt zakłada także etap testowania wypracowanego narzędzia metodologicznego. Na tym etapie organizacje będą praktykować ze swoimi grupami odbiorczymi, z którymi pracują na co dzień.

POZNAŃSKI PROGRAM EDUKACJI KULTUROWEJ

 Poznański Program Edukacji Kulturowej (PPEK) powstał, by wspierać animatorów i edukatorów w ich codziennych działaniach prowadzących do budowania takiej społeczności Poznania, która jest empatyczna, rozumiejąca i twórcza.

Jego celem jest także wspieranie procesu budowania sieci i relacji współpracy międzysektorowej w dziedzinie edukacji kulturowej. W związku z tym do Programu, poza Wydziałem Kultury, włączają się także Wydział Kształtowania i Ochrony Środowiska, Wydział Oświaty oraz Wydział Zdrowia i Spraw Społecznych.

Dwulatka

 W 2021 roku planujemy kontynuować przedsięwzięcie Dwulatka. Szkoła Praktyk Animacyjnych – to dwuletni cykl złożony w pierwszym roku z warsztatów metodycznych dla przedstawicieli sektorów: kultury, zdrowia i spraw społecznych, środowiska, oświaty, wzmacniający kompetencje z zakresu pracy ze społecznościami lokalnymi.

W drugim roku uczestnicy i uczestniczki przygotowują wspólnie zaplanowane w grupach przedsięwzięcia kulturalne (regranting), które będą konsultować z ekspertami i ekspertkami z różnych dziedzin. W ramach proponowanych projektów (poprzedzonych diagnozą potrzeb) uczestnicy wykorzystają zdobytą wcześniej wiedzę z zakresu animacji społeczno-kulturowej i pokażą, w jaki sposób mogą wpływać na budowanie zaangażowanej społeczności.

Inne działania PPEK

Ponadto prowadzone będą działania, które będą miały na celu 1) zintegrowanie i zsieciowanie działaczy z obszarów kultury, oświaty, środowiska oraz zdrowia i spraw społecznych zajmujących się edukacją kulturową, a także 2) zapoznanie ich z koncepcją edukacji kulturowej i lokalną jej specyfiką zbadaną dzięki działaniom badawczym w 2019 i spisaną w raporcie je podsumowującym.

Realizacja wspomnianych celów odbędzie się za pomocą dwóch rodzajów działań. Po pierwsze będą to spotkania integrująco-sieciujące wzbogacone o komponent szkoleniowy/ warsztatowy, w których wezmą udział animatorzy i edukatorki reprezentujący wspomniane wcześniej cztery obszary działalności. Po drugie organizowane będą indywidualne spotkania z poszczególnymi instytucjami i podmiotami realizującymi działania z zakresu edukacji kulturowej w Poznaniu.

WSPÓŁPRACA MIĘDZYSEKTOROWA

Współpraca międzysektorowa to bardzo specyficzna część działalności Centrum Kultury ZAMEK.
Z jednej strony stanowi jeden z istotnych punktów stałego projektowania działalności instytucji, z drugiej strony jest w olbrzymim zakresie zależna od zewnętrznych potrzeb i pomysłów. Założeniem współpracy międzysektorowej nie jest bowiem realizowanie wyłącznie zaprojektowanych przez CK ZAMEK pomysłów przy pomocy zewnętrznych podmiotów, ale przede wszystkim traktowanie ich jako równoprawnych partnerów w kreowaniu życia kulturalnego w Poznaniu.

Planowanie współpracy międzysektorowej jest z tego względu niezwykle trudne – zależne jest bowiem od bieżących trendów i żyzności lokalnej społeczności NGO, niemniej jednak nadal będzie ona ważna dla naszej instytucji i stanowić będzie istotną część działalności CK ZAMEK w roku 2021.

PRZESTRZEŃ MIASTA

 Imieniny Ulicy Św. Marcin

Zespół Zamku ma ogromną nadzieję, że w 2021 roku możliwy będzie powrót do sprawdzonej formuły, łączącej ogólnopolskie Święto Niepodległości z lokalną tradycją. Mieszkańcy Poznania od lat bowiem identyfikują się z towarzyszącą wydarzeniu ideą solidarności i potrzeby niesienia pomocy osobom wymagającym wsparcia i opieki.

Są też dumni z wyjątkowości atmosfery panującej tego dnia w ich mieście. W programie niewątpliwie pojawi się nawiązanie do czasu pandemii, w którym sprawdza się nasza gotowość do wspólnego, przemyślanego i skutecznego działania. Na ulicę Św. Marcin powróci z pewnością wielobarwny Korowód, a chodniki i plac przed Centrum Kultury ZAMEK wypełni muzyka.

Edukacja miejska

W roku 2021 będą kontunuowane działania w obrębie tematyki miejskiej. Z jednej strony pragniemy przybliżać ideę nowoczesnego miasta, które funkcjonuje, korzystając z pomysłów i wiedzy jego obywateli, jest ekologiczne i stawia na zrównoważony transport oraz szanuje ład przestrzenny
i estetykę.

Z drugiej strony będzie mowa mówili o zmianach, jakie zachodzą w naszym najbliższym otoczeniu, czyli na ulicy Święty Marcin oraz zajdą na dziedzińcu przed Zamkiem. Zaplanowano, podobnie jak w roku minionym, cykle spacerów i warsztatów skierowanych do różnych grup wiekowych i o różnych kompetencjach kulturowych.

Część z wydarzeń zrealizowana będzie we współpracy z wyższymi uczelniami, szkołami średnimi, a także z partnerami Zamku działającymi w najbliższej okolicy. Działania te planujemy realizować przede wszystkim pod koniec lata oraz jesienią. Wśród akcji animacyjnych nie zabraknie wydarzeń w ramach Nocy Muzeów, której formuła od kilku lat angażuje świętomarcińską społeczność i cieszy się dużą popularnością wśród publiczności.

mik