Bagno Kusowo – jedno z najlepiej zachowanych torfowisk wysokich w Polsce – pod stopami 8 metrów torfu. fot Mariusz Lamentowicz)
Torfowiska zajmują 3% globalnej powierzchni lądowej, ale zawierają około 25% światowych zasobów węgla w glebie – co odpowiada dwukrotności ilości węgla na świecie. A ta ogromna ilość węgla nie jest tak bezpieczna, jak kiedyś sądzili naukowcy.
Interdyscyplinarny, międzynarodowy zespół 69 naukowców opublikował artykuł z jasnym przesłaniem: torfowiska zawierają ogromne ilości węgla, nie są tak stabilne, jak wcześniej sądzono i muszą być w pełni uwzględnione w modelach systemowych Ziemi (Earth System Models – ESM).
Współautorem artykułu jest prof. Mariusz Lamentowicz, kierownik Pracowni Ekologii Zmian Klimatu na Wydziale Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W przedstawionym materiale znajduje się wiele cytowań polskich prac z zakresu badań torfowisk.
Aby móc skutecznie działać, decydenci potrzebują wiarygodnych prognoz co do przebiegu zmian klimatu w przyszłości. Modele ESM są najbardziej wiarygodnymi narzędziami umożliwiającymi ustalenie, jak klimat Ziemi zareaguje na poziom emisji gazów cieplarnianych w przyszłości. Modele te wymagają ciągłego testowania i udoskonalania, aby skorygować nieprawidłowości i uwzględnić nowe procesy.
Naukowcy przewidują, że bilans węglowy torfowisk zmieni się w tym stuleciu z pochłaniacza na źródło. Oznacza to, że zamiast pochłaniać węgiel z atmosfery, torfowiska będą uwalniać węgiel i zaostrzać ocieplenie klimatu w pozytywnej pętli sprzężenia zwrotnego.
Torf z jednego z torfowisk w Wielkopolsce. fot. M. Lamentowicz)
Praca wskazuje, że do 2100 r. z torfowisk może zostać uwolnionych ponad 100 miliardów ton węgla, głównie z powodu antropogenicznych wpływów na torfowiska tropikalne. Autorzy podkreślają, że szacunki te są wysoce niepewne – począwszy od wzrostu emisji CO2 o 103 miliardy ton i utraty 360 miliardów ton – ale podkreślają potrzebę ulepszonego zarządzania torfowiskami i integracji modeli statystycznych, co również pomoże usprawnić estymacje w przyszłości.
Artykuł zatytułowany „Ocena ekspercka przyszłej wrażliwości globalnego pochłaniacza dwutlenku węgla w torfowiskach” został opublikowany w Nature Climate Change. Łączy on istniejące badania z szacunkami ankietowymi przeprowadzonymi przez 44 czołowych ekspertów ds. torfowisk. Autorzy podkreślają, że nauka o torfowiskach jest krytycznym obszarem badawczym, który wymaga dalszego wsparcia, aby w pełni zrozumieć związek torfowiska-węgiel-klimat.
– Włączenie torfowisk do modeli oceny, które przewidują przyszłe zmiany społeczno-gospodarcze i ścieżki emisji dwutlenku węgla, może pomóc w opracowaniu zachęt, takich jak ceny węgla na torfowiskach i zrównoważone praktyki, oraz zmienić sposób wyceny tych ekosystemów i zarządzania nimi – mówi prof. Mariusz Lamentowicz.
