Po premierze w listopadzie, na scenę Teatru Polskiego w Poznaniu – 4 i 5 marca – wraca “Kordian i cham” Leona Kruczkowskiego. Czytanie performatywne przygotowuje Joanna Bednarczyk, a z widzami w Poznaniu spotka się również filozof Andrzej Leder.
Od czasu premiery w poznańskim teatrze w 1963 roku po powieść Leona Kruczkowskiego teatr sięgnął tylko raz (wystawienie w Teatrze im. Stefana Żeromskiego w Kielcach w roku 1983). W dzisiejszej napiętej rzeczywistości społecznej powrót do Kruczkowskiego wydaje się wręcz obowiązkowy.
Pisarz przedstawia to, co można by nazwać genealogią współczesnej struktury społecznej w Polsce i tłumaczy jej konsekwencje. Z jego dzieła przebija gorzka konstatacja, że nieodkupiona krzywda społeczna uniemożliwia społeczną
integrację, co skutkuje resentymentalnym odrzuceniem, podziałami, konfliktami ideologicznymi, wywołuje nienawiść i pogardę.
Jak pokazuje dysproporcja między liczbą wystawień chociażby “Kordiana” Juliusza Słowackiego a wystawieniami “Kordiana i chama” Kruczkowskiego, o społecznej krzywdzie wolimy nie pamiętać i nie chcemy się nią zajmować. Wolimy myśleć o sobie jako o potomkach szlachty, a nie chłopstwa. Masowo się okłamujemy.
“Kordian i cham” jest jedną z ostatnich powieści mówiących o społecznej krzywdzie wprost. Kruczkowski bezwzględnie próbuje się z nią rozliczyć, dając inspirację następcom. Bez uważnej lektury dzieł takich jak “Kordian i cham” nie zrozumiemy i nie uzdrowimy naszego społeczeństwa, a więc i polityki.
Po czytaniu “Kordiana i chama” w środę, 4 marca, odbędzie się spotkanie z Andrzejem Lederem, profesorem Polskiej Akademii Nauk, filozofem kultury i psychoterapeutą, wykładowcą w Instytucie Filozofii UW.
Andrzej Leder jest autorem książki “Prześniona rewolucja. Ćwiczenie z logiki historycznej”, która w 2015 roku została nominowana do Nagrody Literackiej Nike oraz Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego. Pisał w niej:
“Ponieważ symboliczną materię rewolucji – ideologię lewicową – przynieśli rosyjscy najeźdźcy, po zmianie ustrojowej i uwolnieniu się spod ich dominacji została ona odrzucona i jest skrzętnie zacierana. Ba, stała się swoistą >antysymboliką<, używaną jako negatywny element wobec czegoś, co ma być pozytywne. Im bardziej owo symboliczne >pozytywne< jest słabe i nieokreślone, tym mocniej podkreślana jest >negatywność< symboliki okresu rewolucji. (…) Czy ideowe i symboliczne uzasadnienie, którego dostarczyli komuniści w okresie stalinowskim i później, zostało całkowicie unieważnione przez dzisiejszy dyskurs, czy też tkwi gdzieś wyparte i przykryte? Czy >Kordian i cham< Kruczkowskiego nigdy nie będzie już czytany, czy określa jakiś element dzisiejszej wyobraźni?“. (A. Leder, “Prześniona rewolucja”, s.
197)
Początek spotkania w środę, 4 marca, o godz. 19.30
***
“Kordian i cham” – czytanie performatywne w reżyserii Joanny Bednarczyk
4 marca, godz. 18.00 (o godz. 19.30 spotkanie z Andrzejem Lederem)
5 marca, godz. 19.00
Malarnia Teatru Polskiego w Poznaniu
Obsada: Mariusz Adamski, Konrad Cichoń, Piotr B. Dąbrowski, Michał Kaleta, Wojciech Kalwat, Michał Sikorski, Paweł Siwiak, Andrzej Szubski, Wiesław Zanowicz
Bilety:
– “Kordian i cham”, czytanie performatywne – 20 zł
– spotkanie z Andrzejem Lederem – 10 zł
op. mik