Miłośnicy historycznej komunikacji będą mogli w weekend pojeździć po Poznaniu m.in. zabytkowym pojazdem Bergische Stahlindustrie Typu I z wagonem doczepnym WD produkcji Carl Weyer, a po trasie Maltanki – Ryjkiem.
Powrót “ryjka” na Maltankę
Na tę chwilę czekali chyba wszyscy miłośnicy Kolejki Parkowej Maltanka: “ryjek”, czyli 90-letni wagon motorowy MBxc1-41 wraca na tory! Na przejażdżkę nim będzie można się wybrać już w najbliższy weekend, czyli 4 i 5 czerwca.
– “Ryjek” jest najstarszym zachowanym w Polsce wagonem z napędem spalinowym. Został wyprodukowany w 1932 roku w warszawskiej fabryce Lilpop, Rau & Loewenstein, w tym roku obchodzi więc swoje 90. urodziny – mówi Krzysztof Dostatni, prezes Zarządu MPK Poznań. – W minionych miesiącach spółka przeprowadziła remont pojazdu wraz z renowacją jego wnętrza. Jednocześnie przywrócone zostały mu barwy z lat siedemdziesiątych XX wieku. Wkrótce każdy będzie mógł ocenić efekty tych prac.
“Ryjek” będzie kursował na Maltance już w najbliższy weekend, czyli 4 i 5 czerwca. W soboty i niedziele kursy odbywają się w godzinach od 10.00 do 18.30, co pół godziny. Będzie on odjeżdżał o pełnych godzinach ze stacji Maltanka i 30 minut później ze stacji Zwierzyniec.
– Takie wydarzenia niezwykle cieszą. Kolejka Parkowa Maltanka, obchodząca właśnie swoje 50-lecie, od lat przyciąga rzesze turystów, a dbałość o przywrócenie do ruchu historycznych pojazdów sprawia, że jest znana także w gronie miłośników wąskotorówek – mówi Mariusz Wiśniewski, zastępca prezydenta Poznania.
Maltanka to jedna z ostatnich w Polsce kolei wąskotorowych o szerokości toru 600 mm. Dodatkowo, to właśnie tutaj można ujrzeć wyjątkowe w skali kraju pojazdy, jak najstarszy czynny w Polsce parowóz, czy właśnie “ryjek”, który nazywany jest protoplastą autobusów szynowych.
– “Ryjek”, czyli wóz motorowy nr 1, został wyprodukowany na potrzeby wąskotorowej Bydgoskiej Kolei Powiatowej. Początkowo wyposażony był w dwie kabiny maszynisty, przed którymi w przedziałach maszynowych znajdowały się dwie niezależne jednostki napędowe, w charakterystyczny sposób wysunięte przed ścianę czołową. Wóz sprawował się dobrze, jednak z uwagi na bardzo dużą frekwencję pasażerską zdecydowano o uruchamianiu w Bydgoszczy długich składów wagonów osobowych ciągniętych przez parowozy i przekazaniu wagonów motorowych do Witaszyc, na Kolej Jarocińską, gdzie ruch był mniejszy – wyjaśnia Filip Bebenow, maszynista Maltanki i ekspert z zakresu kolei wąskotorowych.
Około 1955 roku przeprowadzona została naprawa główna pojazdu, połączona z rekonstrukcją pudła. Właśnie wtedy zlikwidowano jedną z kabin maszynisty, a drzwi zamieniono na przesuwane i wagon – zwany w Witaszycach “motorówką z ryjem” – otrzymał dzisiejszy wygląd. Od 1960 roku nosi oznaczenie MBxc1-41. W latach 70. XX wieku zmieniono styl malowania wagonów motorowych, więc “ryjek” uzyskał barwy miętowo-zielone, uzupełnione później o pomarańczowy pas przez całą długość pudła wagonu – ten schemat został odwzorowany podczas niedawnego remontu.
Po likwidacji kolei wąskotorowej w Witaszycach w 1991 roku wagon MBxc1-41 został przekazany Poznańskiemu Klubowi Modelarzy Kolejowych. Po remoncie, w 1994 roku wszedł do ruchu na Maltance – dzięki możliwości ogrzewania przedziału pasażerskiego kursował w okresie jesienno-zimowym. Po raz ostatni został uruchomiony we wrześniu 2003 roku. W 2021 roku, w wyniku umowy z PKMK, tabor wąskotorowy należący do Klubu został przekazany spółce MPK Poznań. Po krótkim czasie rozpoczął się remont legendarnego “ryjka”.
Naprawiono pudło wagonu, wymieniono lub poddano regeneracji poszczególne elementy oraz instalacje. Wymieniono stopnie wejściowe oraz elementy stolarki. Po serii przejazdów technicznych uzyskano niezbędne pozwolenia na eksploatację. W efekcie przeprowadzonych przez MPK Poznań prac od czerwca pasażerowie znów będą mogli wybrać się na przejażdżkę tym najstarszym zachowanym w Polsce wagonem z napędem spalinowym.
Te wagony były pierwsze
Wagony silnikowe Typu I były pierwszymi tramwajami elektrycznymi kursującymi po Poznaniu. Odbudowany pojazd z 1898 roku już w najbliższą niedzielę (5 czerwca) będzie jeździł na linii historycznej H razem z wagonem doczepnym Carl Weyer – takie pojazdy/składy? pojawiły się w Poznaniu w 1905 roku. Tramwaj linii H wykona kursy po trasach:
- GAJOWA/STARE ZOO – Zwierzyniecka – Kraszewskiego – Dąbrowskiego – Most Teatralny – Fredry – Mielżyńskiego – plac Ratajskiego – 23 Lutego – PLAC WIELKOPOLSKI
Odjazdy z przystanku Stare ZOO przy ul. Gajowej: godz. 11.45, 12.45, 14.00, 15.00, 16.00
- PLAC WIELKOPOLSKI – 23 Lutego – plac Ratajskiego – Mielżyńskiego – Fredry – Most Teatralny – Dąbrowskiego – Kraszewskiego – Zwierzyniecka – GAJOWA/STARE ZOO
Odjazdy z przystanku Plac Wielkopolski: godz. 12.05, 13.05, 14.30, 15.30, 16.20.
Ważne: Do pojazdu może wejść tylu pasażerów, ile jest miejsc siedzących. Tramwaj nie będzie zatrzymywał się na przystankach pośrednich – po drodze nie będzie więc możliwości wsiadania czy wysiadania. Na linii historycznej obowiązuje taka sama taryfa jak na liniach turystycznych.
W weekend można skorzystać również z przejażdżek liniami turystycznymi 0 i 100, a w sobotę – również 102.
Zgodnie z harmonogramem na linię turystyczną 0 w sobotę wyjedzie skład 4N1+ND – tego dnia zatem ponownie będzie możliwość przejażdżki niebieskim tramwajem krakowskiego MPK S.A.. Ten wagon wyprodukowany został w 1958 roku w Chorzowie. Trafił do Poznania i przez wiele lat służył mieszkańcom stolicy Wielkopolski i przyjezdnym – woził pasażerów aż do 1992 roku. Po wycofaniu z ruchu liniowego przekwalifikowano go na pojazd gospodarczy, z czasem jednak był coraz rzadziej użytkowany. We wrześniu 2017 roku, praktycznie już bez wyposażenia, został kupiony i przewieziony do Krakowa, gdzie został poddany gruntownemu remontowi z myślą o Krakowskiej Linii Muzealnej. W tym sezonie – dzięki współpracy przewoźników – ponownie można go zobaczyć w Poznaniu. Natomiast w niedzielę na trasę linii 0 skierowany zostanie trójskład N+ND+ND.
Do obsługi linii 100 zaplanowane zostały: na sobotę – Ikarus 260 oraz Solaris Urbino 12 z 1999 roku (pierwszy sprzedany przez firmę Solaris Bus & Coach autobus z rodziny Urbino, odkupiony i odrestaurowany przez producenta, obecnie udostępniony na linie turystyczne), a na niedzielę – Jelcz PR110 i Ikarus 260.
Na linii 102, która funkcjonuje tylko w soboty, kursować będzie – tradycyjnie już – popularny “ogórek”.
Ważne: W szczególnych sytuacjach wskazane powyżej pojazdy mogą zostać zmienione na inne. Więcej o liniach turystycznych w zakładce Turystyka.
mik