Spektakl na stulecia 100 rocznicy wybuchu Powstania Wielkopolskiego było zupełnie inne, niż klasyczne, formy obchodów tej dostojnej, setnej rocznicy, było jedną wielką metaforą. Czy nie za bardzo?
Przedstawienie „27 grudnia” wystawione na deskach poznańskiego Teatru Polskiego powstało we współpracy tegoż Teatru z towarzyszeniem Orkiestry Antraktowej, we współpracy z Teatrem Animacji. Wsparcia udzieliła Fundacja Mili Ludzie.
Inspiracją do powstania spektaklu w takiej formie było inscenizowane zdjęcie „Żywy obraz” ze zbiorów Haliny Urbańczyk, nadesłane na wystawę zdjęć pamiątek powstańczych, przedstawiające rekonstrukcję fragmentu powstania w formie raczej alegorycznej niż odbijającej rzeczywistość. W spektaklu wykorzystano prawdziwe wypowiedzi dzieci , na temat wojny i powstania, którzy to młodzi aktorzy też brali czynny udział w procesie twórczym. Nie może więc dziwić pewna naiwność ich wypowiedzi.
Forma ma przyciągać młodzież (spektakl adresowany jest już do jedenastolatków), jest plastyczna i wyrazista (wg mnie nawet trochę komiksowa) i wyraźnie steruje w stronę farsy. Do tego stopnia, że znawcy tematu znajdą tu wiele wątków wielce odbiegających od rzeczywistości. Wieloznaczność jest znakiem firmowym tego przedstawienia.
Czego więc o powstaniu mogą dowiedzieć się młodzi? Z prawdziwych dokumentów i relacji uszyto patchwork, w którym trudno dostrzec znaczenie elementów składowych. Są tu zarówno postaci autentyczne (choć często w nieprawdziwych kontekstach), jak i całkowicie nierealne. Krótko mówiąc, spektakl adresowany dla niemal dzieci mógł być czytelny jedynie dla osób wcześniej zorientowanych w wydarzeniach.
Autorzy zadają sobie pytanie, jak opowiadać młodzieży o ważnych wydarzeniach historycznych. Według mnie, ta historia opowiedziana jest językiem z trudem zrozumiałym nawet dla wtajemniczonych. To raczej nie opowiadanie, ale kreacja wydarzeń. I to w kilku wykluczających się alternatywach.
Mocną stroną spektaklu jest scenografia, surrealistyczna, ale wykonana w dobrym stylu, typowym dla Teatru Animacji.
Darek Preiss
Obsada:
Sylwia Koronczewska-Cyris, Barbara Krasińska, Kornelia Trawkowska, Elżbieta Węgrzyn, Sylwia Zajkowska, Mariusz Adamski, Konrad Cichoń, Piotr Kaźmierczak, Jakub Papuga, Marcin Ryl-Krystianowski, Paweł Siwiak, Wiesław Zanowicz