Zbliża się 80. rocznica akcji Bollwerk. Z tej okazji na dziedzińcu urzędu miasta przy pl. Kolegiackim otwarto wystawę poświęconą tej największej operacji sabotażowo-dywersyjnej na terenie okupowanej Wielkopolski.
Tegoroczne jubileuszowe obchody wzbogaci wydanie okolicznościowych kart pocztowych i znaczków oraz gra miejska. Akcja Bollwerk zostanie również upamiętniona na rewersie medalu poznańskiego maratonu.
– Operacja, która została wykonana na rozkaz gen. Sikorskiego, zakończyła się sukcesem. W nocy z 20 na 21 lutego 1942 r. spalono niemieckie magazyny w porcie rzecznym nad Wartą. Były w nich przechowywane zapasy dla żołnierzy niemieckich walczących na froncie wschodnim – przypomina Mariusz Wiśniewski, zastępca prezydenta Poznania.
Więcej o tym wydarzeniu można dowiedzieć się z wystawy “Akcja Bollwerk”. Na kilkunastu bogato ilustrowanych planszach przedstawiono informacje o systemie okupacyjnym wprowadzonym przez Niemców na terenie Wielkopolski oraz jego wpływie na działalność polskiego podziemia.
Ukazana została struktura Wielkopolskiego Kierownictwa Związku Odwetu ze szczególnym uwzględnieniem pionu odpowiedzialnego za przeprowadzenie operacji, a także kulisy podjęcia decyzji o jej wykonaniu. Głównym wątkiem wystawy jest opis akcji “Bollwerk” z jej konsekwencjami – w tym także dla osób w nią zaangażowanych – oraz przedstawienie kluczowych postaci związanych z tym wydarzeniem, takich jak np. dowódca st. sierżant Michał Garczyk czy Antoni Gąsiorowski, znany jako “Ślepy Antek”.
Ekspozycję można oglądać do 3 marca na dziedzińcu urzędu miasta przy pl. Kolegiackim 17. Organizatorem wystawy jest lokalny oddział Instytutu Pamięci Narodowej oraz Miasto Poznań.
Wystawa to nie jedyna forma upamiętnienia bohaterów największej w regionie operacji sabotażowo-dywersyjnej w czasie II wojny światowej. W niedzielę, 20 lutego o godz. 9:00 w poznańskiej farze zostanie odprawiona msza święta. Główne uroczystości rocznicowe odbędą się tego dnia o godz. 12:00 pod pomnikiem akcji Bollwerk przy ul. Estkowskiego. Wezmą w nich udział m.in. przedstawiciele władz centralnych i samorządowych, organizacji kombatanckich czy wojska.
Tradycyjnie w obchody włączyła się Szkoła Podstawowa nr 40 w Poznaniu. – Chcemy, żeby wiedza o bohaterach akcji Bollwerk, wartościach, które im przyświecały, a przede wszystkim o tym, co im zawdzięczamy, nie zginęła – mówi Ewa Frąckowiak, dyrektorka placówki.
SP 40 zakończyła właśnie realizację dwuletniego projektu edukacyjnego Bollwerk”42 – Pamiętamy! Jego elementem był m.in. konkurs plastyczny, w ramach którego praca jednego z uczestników, Michała Przybyła, ucznia SP nr 84 uzyskała wyróżnienie Poczty Polskiej i trafiła na okolicznościową kartę pocztową oraz znaczki. Pamiątki są dostępne w Urzędzie Pocztowym Poznań 2, przy ul. Głogowskiej 17, w okienku filatelistycznym.
Historię akcji Bollwerk będzie można także poznać biorąc udział w grze miejskiej, dzięki której każdy poczuje się jak członek eki Ślepego Antka i pod nosem niemieckich żołnierzy wykona rozkaz dowództwa. Warto się jednak pospieszyć, bo zostały ostatnie miejsca.
Ja się zapisać? Wystarczy zebrać 3-5 osobowy zespół i zarejestrować się na stronie gramiejska.pl. Wydarzenie odbędzie się 20 lutego w historycznym centrum miasta. Wystartuje o godzinie 14:00 i potrwa ok. 3 godzin. Zadaniem uczestników będzie rozwiązanie wszystkich zagadek, jakie napotkają na swojej drodze. O miejscu rozpoczęcia gry zawodnicy dowiedzą się z wiadomości e-mail. Osoby niepełnoletnie (uczestniczące w wydarzeniu bez opiekuna) muszą posiadać pisemną zgodę rodziców lub opiekunów. Lider każdego zespołu powinien mieć minimum 18 lat. Rejestracja trwa do 19 lutego (do końca dnia).
– W najbliższy poniedziałek w Instytucie Pamięci Narodowej o godz. 12 odbędzie się debata historyków poświęcona akcji Bollwerk. Transmisja będzie dostępna na Facebooku naszego oddziału – zaznaczył Rafał Reczek, dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej Oddział Poznań.
Operacja zostanie również upamiętniona na rewersie medalu poznańskiego maratonu, który odbędzie się jesienią.
Akcja Bollwerk odbyła się w nocy z 20 na 21 lutego 1942 r. Została przeprowadzona przez Wielkopolskie Kierownictwo Związku Odwetu ZWZ-AK na rozkaz Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego. Polegała na spaleniu kompleksu magazynowego portu rzecznego w Poznaniu. Wzięli w niej udział żołnierze Armii Krajowej i kilku mieszkańców Chwaliszewa.
Celem akcji było przede wszystkim zniszczenie zgromadzonych w magazynach zapasów (kompletów ogumienia dla pojazdów bojowych, broni, żywności, a także wielkiej ilości koców i ciepłej odzieży) dla żołnierzy niemieckich walczących na froncie wschodnim. Ważnym elementem planu było upozorowanie przypadkowego zapłonu, tak by policja nie miała podstaw do podejrzenia o sabotaż.
Operacja powiodła się, magazyny spłonęły, jednak niedługo po jej zakończeniu doszło do masowych aresztowań. Niektórzy członkowie akcji po brutalnych przesłuchaniach zostali skazani na śmierć i straceni w więzieniu przy ul. Młyńskiej.
mik