Dzisiaj (11 lutego) obchodzimy Dzień Bezpiecznego Internetu. Na stronie projektu EU Kids Online opublikowano wyniki nowego badania na temat dzieci i internetu, przeprowadzonego w 19 europejskich krajach. Kierownikiem jego polskiej części jest prof. Jacek Pyżalski z UAM.
Z ustaleń naukowców wynika, że przez ostanie 10 lat czas, który dzieci spędzają codziennie w internecie w niektórych krajach prawie się podwoił. Jednocześnie jednak młodzież nie otrzymuje żadnego wsparcia dotyczącego bezpieczeństwa w internecie od rodziców, nauczycieli lub przyjaciół.
Poniżej prezentujemy omówienie badań przez ich autorów:
Większość dzieci w 19 krajach europejskich deklaruje używanie smartfonów „codziennie” lub „prawie przez cały czas”. Oznacza to znaczny wzrost zarówno odsetka dzieci korzystających ze smartfona, jak i liczby osób korzystających z Internetu w porównaniu z badaniem EU Kids Online 2010. Ale chociaż czas, który dzieci spędzają codziennie w Internecie prawie się podwoił w niektórych krajach, wielu młodych ludzi nie otrzymuje żadnego wsparcia dotyczącego bezpieczeństwa w Internecie od rodziców, nauczycieli lub przyjaciół.
Dzieci, które mają negatywne doświadczenia w Internecie, najczęściej rozmawiają o tym z rodzicami lub przyjaciółmi. Rzadko informują o tym nauczycieli lub specjalistów, których zadaniem jest im pomóc. Raport, opublikowany w Dzień Bezpiecznego Internetu, pokazuje również, że czas spędzany online waha się od około dwóch godzin dziennie (Szwajcaria) do trzech i pół godziny (Norwegia).
Nowy raport, EU Kids Online 2020: Wyniki ankiety z 19 krajów przedstawia szanse i ryzyka związane z wykorzystaniem Internetu przez dzieci w Europie. Zespoły z sieci EU Kids Online współpracowały od jesieni 2017 do lata 2019 roku. Przeprowadzono w tym czasie duże badania kwestionariuszowe wśród 25 101 dzieci w 19 krajach europejskich.
Niektóre zagrożenia nie są oczywiste
W naszym badaniu koncentrowano się na doświadczeniach online młodych ludzi w wieku 9–16 lat. Zajęliśmy się między innymi takimi problemami, jak cyberprzemoc, dostęp do szkodliwych treści, niewłaściwe wykorzystanie danych, nadmierne korzystanie z Internetu, seksting, czy spotkania z nieznajomymi osobami poznanymi w internecie.
Badacze twierdzą, że wielu działań online nie można zdefiniować jako jednoznacznie pozytywnych lub jednoznacznie negatywnych. Ta sama aktywność może mieć pozytywne skutki dla jednego dziecka i negatywne dla drugiego. Jednym z takich przykładów jest spotkanie się z osobami poznanymi w internecie. Od 5% (Francja) do 25% (Serbia) dzieci spotkało się z kimś, kogo znały wcześniej tylko online. W większości przypadków ci, którzy mieli takie doświadczenie ocenili je jako pozytywne.
Między 52% (Słowacja) a 86% (Rumunia) dzieci, które spotkały się z kimś, kogo poznały w Internecie, stwierdziło, że były zadowolone z takiego spotkania. Z drugiej strony, dla innych takie doświadczenie może powodować cierpienie i spore ryzyko. W większości krajów około 5% osób, które wybrały się na takie spotkanie było w jego efekcie dość lub bardzo zdenerwowanych.
Brak wsparcia nauczycieli i specjalistów
Od 7% (Słowacja) do 45% (Malta) dzieci twierdzi, że w ciągu ostatniego roku, spotkało się w internecie z czymś, co im przeszkadzało lub irytowało. Spośród nich większość twierdziła, że zdarzało się to sporadycznie, tylko kilka razy w roku. Zapytani o to, jak radzili sobie z negatywnym doświadczeniem, wskazywali najczęściej, że mówili rodzicowi lub/i przyjacielowi/przyjaciółce. Rzadko zwracali się o pomoc do nauczycieli lub profesjonalistów.
Do tego od 10% do 25% młodych ludzi w różnych krajach twierdzi, że nigdy lub prawie nigdy nie otrzymuje porad dotyczących bezpieczeństwa online od rodziców, nauczycieli lub przyjaciół.
Polskie dzieci najczęściej, w porównaniu z innymi krajami europejskimi, wskazują, że spotkały się online z mową nienawiści (48%). Z drugiej strony problemy napotkanie w internecie zgłaszają online najczęściej (35%) w porównaniu z młodymi ludźmi z innych krajów. Mają także relatywnie wysoką samoocenę w zakresie wielu kompetencji internetowych.
Raport EU Kids Online 2020 pogłębia zrozumienie dzisiejszego życia dzieci w Internecie oraz różnic między nimi w Europie.
Pełny raport jest dostępny tu http://www.lse.ac.uk/media-and-communications/research/research-projects/eu-kids-online/eu-kids-online-2020
Informacje o projekcie i badaniu
EU Kids Online to międzynarodowa sieć badawcza. Ma ona na celu poszerzenie wiedzy na temat możliwości, zagrożeń i bezpieczeństwa online dzieci w Europie. Wykorzystuje wiele metod do naukowej eksploracji doświadczeń dzieci i rodziców w internecie, w dialogu z zainteresowanymi stronami na szczeblu krajowym i europejskim.
EU Kids Online zostało uznane za główne źródło wysokiej jakości, niezależnych i kompleksowych danych stanowiących podstawę lepszego i bezpieczniejszego internetu dla dzieci w Europie. Sieć działa obecnie w ponad 30 krajach i łączy podejścia badawcze z wielu dziedzin. Sieć zbudowała konstruktywne relacje z administracją, mediami, przemysłem, decydentami, edukatorami i praktykami na poziomie krajowym, europejskim i międzynarodowym.
Jej ustalenia i raporty są szeroko przywoływane w deklaracjach politycznych, kierując licznymi inicjatywami mającymi na celu poprawę jakości korzystania z internetu przez młode pokolenie.
Więcej informacji na temat polskiego zespołu EU Kids Online:
Prof. UAM dr hab. Jacek Pyżalski (Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu)– kierownik polskiej części badań
mgr Aldona Zdrodowska (Ośrodek Przetwarzania Informacji)
dr inż. Łukasz Tomczyk (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie)
dr Katarzyna Abramczuk (Ośrodek Przetwarzania Informacji)
W Polsce dodatkowo przygotowano raport na większej próbie obejmujący także młodzież siedemnastoletnią (w raporcie międzynarodowym najstarsi badani mają 16 lat). Raport międzynarodowy uwzględnia także inny, jednolity dla wszystkich krajów sposób czyszczenia, ważenia i prezentowania danych. Dlatego jedynie raport międzynarodowy, do którego link przedstawiono wyżej może służyć do porównań międzynarodowych.
Pyżalski, J., Zdrodowska, A., Tomczyk, Ł., Abramczuk, K. (2019). Polskie badanie EU Kids Online 2018. Najważniejsze wyniki i wnioski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Bieżące informacje
Warto odwiedzić www.eukidsonline.net, aby znaleźć linki do wszystkich naszych raportów i informacji o projekcie. Można dołączyć na Facebooku i Twitterze i otrzymywać e-mailem aktualizacje
Więcej ustaleń, inne raporty i szczegóły ankiety technicznej można znaleźć na stronie www.eukidsonline.net
op. mik